Pages

Labels

Sunday 10 June 2012

Rinkle Kumari: A test case for Jinnah's Pakistan

Rinkle Kumari: A test case for Jinnah's Pakistan

By Marvi Sirmed



Anger and disillusionment after the Supreme Court's decision on the Rinkle Kumari case is not limited to her family. It seems to be shared by Sindhis in general and Sindhi Hindus in particular. While some familiar with the context of the case are not satisfied, others who follow the mainstream media believe the court has allowed an adult girl to exercise her right to free choice.

Looking at the timeline of this case, it is not very difficult to see how the entire state structure in collusion with landed influential politicians, religious elite and 'independent' media swindled the process of justice. The discrepancies started appearing as soon as the case began with Rinkle's alleged abduction. We might not know at this point whether Rinkle and Naveed Shah had a relationship, but that Rinkle knew Naveed as neighbor is a fact. It is also a fact that she had been complaining about Naveed's excesses towards her for a couple of months before the so-called abduction. The accounts about the day she disappeared, February 24, are many. Even the initial First Information Report (FIR) lodged by her family tells a different story than their statements later. Same is the case with the accounts by Mian Mithoo, the central character of the tragedy. Whenever Mithoo makes a statement about the case, he comes up with a different story about what happened on February 24.
Had he given a different decision, he and thousands of Hindus of Ghotki would have been at risk


For the sake of keeping it simple, let us assume Rinkle and Naveed Shah had a relationship and eloped with mutual consent on February 24. Had that been the case, the girl would not have cried in the civil court Ghotki on February 25 or say that she wanted to go with her parents. The media should probably have asked the civil court why she was sent to Sakkar police station on February 25 after her clear statement. After the court gave up its authority over the process of justice by allowing Mian Mithoo take Rinkle from Ghotki to Sakkar police station while she was given in police custody, the court gave a silent message to all of us as to who was in-charge.

The same was repeated on February 27 in the court of judicial magistrate of Mirpur Mathelo, when he ordered to give Rinkle's custody to Naveed Shah. Not many would blame the poor magistrates considering the conditions in which they are trying to give a semblance of justice. In the absence of any security mechanism ensured for them, it was understandable when he told counsels of Rinkle's family that had he given a decision otherwise, he and thousands of Hindus in Ghotki district would have been killed by religious extremists. The instance has been recorded in the note submitted to honorable Supreme Court by counsel Rasheed A Rizvi.

The farce of 'free will' should have been exposed on March 11 when Rinkle was made to address a press conference while in the custody of police. The way she was surrounded by armed men who dragged them in and out of the venue and how the media portrayed it as her free will statement, was a shameless display of bankruptcy of our collective ethics, morals, intellect and of basic sense of reasoning. The next day, on March 12, when Rinkle was produced in the High Court in Karachi, she was once against dragged in by Mithoo's men with policewomen and men silently watching on the side. Veengas, a journalist from Karachi who has been closely following the case, says Mithoo's men appeared to be in charge of the courtroom. "They were everywhere and were not letting anyone come towards Rinkle" says Veengas. The court had to rise twice in order to make order in the courtroom, as has been recorded in the High Court order of March 12.

On March 26, Rinkle once again pleaded helplessly to the Chief Justice that she wanted to go with her mother. So was announced by the Chief Justice in the court after the in-camera statement from Rinkle and Lata. To quote the Chief Justice, as was reported by various TV channels and newspapers and was never denied by the honourable court, "Rinkle wants to go with her parents while Dr Lata is double minded". Despite this clear statement from Rinkle, she was sent to Panah, the shelter home run by Justice Majida Razvi, former judge of Sindh High Court and chairwoman of NCSW. The order was issued to 'give the girls a pressure free environment in order to record their free-will statement' under section 164 of Criminal Procedure Code.

According to the SC orders, all the parties to the conflict were barred from meeting her. But to one's utter shock, reports have emerged that she was not spared even in Panah. Although Justice Majida Razvi categorically denies any such event, Rinkle's family insists Panah's lower level staff was intimidated and threatened by Mithoo's men. Justice Razvi, in her written response to this scribe, has offered to produce CCTV camera footage if the accusers tell the date and time of the suspected meeting between Rinkle and Mithoo's son.

After three weeks, Rinkle was produced in the Supreme Court on April 18 where she was not allowed to talk before the order was dictated and she was directed to the Registrar's Office asking her to state her willingness to go with either of the parties. Here comes the problem. It is unknown how the court determined that she is 'sui juris'? Her birth certificate clearly shows her to be less than 18 years of age. How did the court determine that she has embraced Islam without any coercion? There was no cross-questioning allowed by either of the counsels. No counsel was allowed to speak even. According to another unconfirmed report, Mithoo's son and Naveed Shah along with handful of policemen were already in Registrar's Office where Rinkle had to record her statement alone. We, outside the court, were informed by the media present inside, at 4:30 pm that Rinkle had opted for going with her 'husband'.

Yousaf Leghari, former Advocate General of Sindh, is of the opinion that the way the order was written has violated the procedure laid down under section 164. According to CrPC, the statement had to be recorded under oath in the presence of judges. He said nothing was done to determine the free will of the abductee. Mr Amarnath Mottumal, Vice-Chairman of the Human Rights Commission of Pakistan, said that the court had to make sure if the conversion was forced or not, to which end nothing was done.

The way the petition of the Pakistan Hindu Council was disposed of by the honourable court is also noteworthy. It brings out an important issue of necessary legislation that might be needed to prevent forced conversions. After the Court opined that no legislation was required thereon in the presence of Article 20 of the Constitution, the issue has become more complex. Asad Jamal, advocate of Lahore High Court and noted human rights activist, says that the Court order does not and cannot bar the parliament from legislating on an issue it deems necessary to legislate upon. However, legislation on this issue must be done with care and due diligence, so it might not be used against minorities.

There have been unconfirmed reports that Mian Mithoo has Rinkle's passport and has bought a ticket for her to leave the country on May 28. Meanwhile, everyone has forgotten about the presidential order of an inquiry into the issue. There must be a probe into the role of Ghotki police, and of Mian Mithoo, while taking into account his criminal record.


The Story of RinkleKumari:

February 24:
RinkleKumari was abducted/disappeared early in the morning
Nand Lal, Rinkle’s father received a call from Mian Aslam son of Mian Abdul Haq (aka MianMithoo) who informed them that Rinkle was with him.
MianMithoo, a local influential, a disciple of Pir Sahib of Bherchundi Sharif and MNA from the ruling Pakistan People’s Party, informed the family, at 11:00am, that their daughter had embraced Islam.
The family was later informed that Rinkle’sNikah had been administered with a Muslim boy Naveed Shah.
The Hindu community’s Mukhi (leader) from Deherki, MrNamo Mal,contactedMithoo and requested him to bring the girl and settle the dispute. Mithoo didn’t.
Nand Lal, his wife, and the rest of his family tried to contact the District Police Officer (DPO), who never attended their calls.
Muslims and Hindus of the area protestedand blocked the National Highway. They went on strike after police shelling on the protesters.
They lodged an FIR for the kidnapping.
The DPO could not recover Rinkle from Mithoo’s custody.

February 25:
Rinkle was produced in the court of Hasan Ali Kalwar, Judge of Civil Court Ghotki.
As soon as Rinkle saw her family in the court, she screamed before the judge and pleaded to let her go with her mother.
The judge, however, had to inform her parents if they insist on taking Rinkle along, they would be responsible for the destruction that might follow – killing of 2,000 Hindus of district Ghotki.
Rinkle’s custody, thus, was given to the police with an order to send her to Sukkur Women’s Police Station.
Rinkle was taken to Sakkar in the car of Mithoo’s son, as reported in Sindhi newspapers. Point to be noted:a private car belonging to the accused party was used to transport the victim, who was in police custody.
The judge gave a new date for hearing (February 27).

February 26:
Rinkle’s family met her in Women’s Police Station Sukkur, where she was kept on the court’s orders.
Rinkle informed her family that MianMithoo spoke to her earlier that night on the cell phone of a police constable. When she refused to talk to him, she was manhandled and made to speak.
MianMithoo, according to Rinkle, threatened her to change her statement if she wanted to see her family alive.

February 27:
Police took Rinkle from Sukkur to MirpurMathelo, at 2:00am according to the sources in Sukkur Police Station. The official version, though, is that they took her at 3:30am to the Sukkur Headquarters.
The point to be noted here is, according to the official records, DIG Sukkur Police was in Karachi on February 27, the DPO was in KhairpurMirs and the DSP MirpurMathelo was also in Karachi. Who was in charge of the Headquarter that day? Why did the police deem it necessary to take the girl to the Headquarter at that point in the night?
At 3:30am, SHO ZulfiqarMeher called Rinkle’s family and informed them that the hearing would be in Ghotki instead of Mirpur Mathelo.
Half of the family decided to go to Ghotki, and the other half toMirpurMathelo.
About a kilometer of area around the court in Mirpur Mathelo was sealed. For Hindus, that is. Nobody from the Hindu community was allowed near the court.
The court was surrounded by hundreds of the men of MianMithoo.
When the family tried to call the DPO, he never picked up.
The family somehow got the permission from the District Headquarters to attend the hearing. Only four people from Rinkle’s family were allowed in the court:Sulchini, Rinkle’s mother, Daya Ram, Rinkle’s paternal uncle, Rajkumar, Rinkle’s maternal uncle, and her father.
MianMithoo said in front of many people outside the court that if the decision was against him, he would ‘be obliged to shoot bullets’.
At 8:30am, only two of the four family members got permission to enter the courtroom, ie, Sulchini Devi and Daya Ram.
According to Sulchini Devi, the court room was full of MianMithoo’s men
At 8:45am, people outside the court heard loud noises of ‘Mubarak’ (congratulations) from inside the courtroom for her ‘embracing Islam’.
The court gave the judgment that RinkleKumari was a Muslim and had married Naveed Shah.

February 28:
Rinkle’s uncles addressed a press conference against this injustice and unfair treatment at the part of the state institutions and the high-handedness of local the local vadera (feudal) having full governmental support.
Mithoo’s men, led by one HisamKalhoro, stormed into Rinkle’s grandfather’s office and fired at him. The old man survived, but the family was scared and shifted to Karachi.MianMithoo denied this but there are eyewitnesses of the incident.

February 29:
MrGhulam Shah from Sindh United Party and MrRiazChandio from Jiye Sindh QaumiMahaz were contacted by MianMithoo, who expressed his willingness for a deal. He offered to let Rinkle meet her family if the family compromises and accepts her new religious and marital status. The family responded positively and gave their commitment to honour Rinkle’s decision to convert and to marry, if and only if she was doing it of her free will, not under someone’s coercion. To ensure that, MrGhulam Shah, a respected Sindhi nationalist (Muslim by religion), offered to keep Rinkle as his daughter in his home for 12 hours and give her a free environment to make her choice. Mithoo did not agree to the proposition and the thin hope of resolving the issue died down.
Mr Khalid Soomro of JUI-F was contacted by the family and by Sindhi nationalists to mediate between the Hindu community and MianMithoo. Soomro tried, but failed due to Mithoo’s stubbornness.

March 3:
The family filed a petition in the Sindh High Court challenging the February 27 judgment of Sessions Court MirpurMathelo.

March 6:
The appeal was accepted by the Sindh High Court. It announced a hearing on March 12 and Rinklewas taken in police custody.
The SHO of Frere Town police station in Karachi allegedly helpedMianMithoospeak to Rinkle. He ordered HajraUsman, Inspector South, to make Rinkle talk to Mithoo. Inspector Hajra allegedly manhandled Rinkle and coerced her to take Mithoo’s phone call. Mithoo once again threatened Rinkle withdire consequences if she changed her statement and denied being a Muslim. According to some Sindhi language newspapers, the police officers denied these allegations.

March 8:
The Supreme Court of Pakistan takes note of the incident and re-opens an old pending petition against forced conversions of Hindu girls by local extremist elements, filed by the Pakistan Hindu Council (PHC) in 2007.
The Supreme Court included Rinkle’s case in the PHC petition, along with two other recent cases of alleged forced conversion, DrLataKumari and AashaKumari.
The hearing was fixed on March 26.

March 11:
Rinklespoke to a press conference while she was still in police custody. Who bore the expenses for the press conference is unknown. Although some Karachi based reporters confirmed that MianMithoo’s men informed them about and invited them to the press conference.
In the press conference, Rinkle was being told what to say through a Bluetooth mobile device. Her complete ignorance of basic Islamic tenants was visible to many reporters, while she insisted that she was ‘influenced by Islamic tenants’. Little cross-questioning was allowed by Mithoo’s men, who took away Rinkle when the reporters tried to ask questions.
Reports of the press conference were highlighted in the mainstream media to influence the court’s proceedings and public opinion. People now believed that Rinkle had embraced Islam of her own free will.

March 12:
Around two hundred gun totting men of MianMithoomade their appearance outside the High Court.
The court closed the proceedings in view of the Supreme Court’s opening of the petition and including Rinkle’s case therein. She was kept in police custody.
American Congressman Brad Sherman wrote a letter to the President of Pakistan urging him to look into the matter.

March 26:
RinkleKumari and DrLataKumari were produced in the Court while Aasha was still missing. No one had any information about her including her family, the police and MianMithoo.
During the court proceedings, Rinkle cried and screamed that she wanted to go with her mother. Seeing similar reaction from DrLata, the Chief Justice ordered the court to proceed in camera.
After taking detailed statements from both the girls in camera, the Chief Justice announced in front of national and international media that Rinkle Kumari had pleaded to go with her mother while DrLata was double minded.
To the surprise of many, the Chief Justice ordered to keep the girls away from their families for the next three weeks.He said they should not be allowed to meet anyone before they can make a decision about their lives without being influenced. Rinkle, despite clearly saying that she wanted to go with her mother, was sent to a shelter home.
The girls were sent to Panah, a shelter home in Karachi managed by revered Justice MajidaRazvi, former chairperson of the National Commission on the Status of Women.
The court adjourned the hearing till April 18.

March 27:
MaulanaShirani, Chairman of the Council of Islamic Ideology, said Rinkle should be sent home if she has been forcibly converted and that forced conversions were not allowed in Islam.

April 10:
Naveed Shah, the so called husband of Rinkle, requested the Supreme Court for permission to meet Rinkle. The Chief Justice rejected the application saying she wanted to go with her mother.
Speaking at a seminar organized by Anjuman-e-Talaba-e-Islam in Islamabad, MianMithoo while answering a question said he will not accept the decision of Supreme Court if it decided against him. He also said at the event that all the ‘gaddinasheens’ (caretakers) of Dargahs in Sindh take money and let such girls go, including the gaddinasheen of Bharchundi Sharif. The gaddinasheen of Bharchundi Sharif dargah is Mian Abdul Khaliq, nephew of MianMithoo.

April 12 – 14:
Naveed Shah and Mian Aslam allegedly met Rinkle several times in Panah, a charge Justice MajidaRazvi strongly denies and offers to produce CCTV footage if needed by the court. The family, however, insists that they have credible information that two lower level staff members were threatened by MianMithoointo facilitating those meetings. They said they would produce the witness in the court.

April 17:
Human rights activists and the family of Rinkle held a press conference in Islamabad in which her family categorically declared they had no objection if their daughter had embraced Islam of her own free will and for the love of Islam. They also declared they would accept her decision of marrying Naveed Shah and would rather celebrate the wedding with all the traditional customs including gifting her dowry. But their only request from the court was to look deeply into whether the conversion and marriage were not forced.

April 18:
Rinkle, along with DrLata and Aasha,was presented in the Supreme Court. As soon as they appeared, the Chief Justice said they should record their statements in the Registrar’s Office and should ‘freely’ tell where they wanted to go.
The court wrote the order before taking the statement from any of the girls.
Upon entering the court Rinkle handed over a piece of white paper to the Chief Justice. It never came out what was written on the paper and what Rinkle wanted to say, which was not heard. Court gave the girls half an hour after which they had to record their statements.
The girls were called in the Registrar’s Office after one and a half hour during which MianMithoo and his sons are reported to have met with the Registrar. When asked via email, the Registrar’s Office did not respond to the query.
According to some reports, Naveed Shah, some policemen and MianMithoo’s son were present when Rinkle’s ‘freewill’ statement was being recorded in the Registrar’s Office.
Rinkle opted to go with her ‘husband’.
The mainstream media glorified her exercise of ‘free will’ and demagogues on TV talk shows (including liberals) kept advising people to respect Rinkle’s ‘right to choose’.

May 17:
While disposing of the petition by the Pakistan Hindu Council regarding forced conversions of Hindus, the Chief Justice of Pakistan declared that in the existence of Article 20 of the Constitution, there was no need for special legislation regarding the protection of the rights of minorities.
The issue was buried in mainstream media butcontinued to be mentioned every day in Sindhi media.

May 22:
Rinkle’s family filed a review petition in the Supreme Court of Pakistan and asked foran inquiry into the role of Ghotki police and MianMithoo in the case.

هندو – مسلم تضاد ۾ تباهه ٿيل سنڌ – اسد چانڊيو

هندو – مسلم تضاد ۾ تباهه ٿيل سنڌ – اسد چانڊيو



 انگريزن جي غلاميءَ کان وٺي اڄ تائين، پنهنجي قومي قيادت جي ڪردار تي نظر ڦيرائيندي، ذري جيترو به نٿو لڳي ته 1930ع واري ڏهاڪي کان سرگرميءَ سان ادا ڪيل سنڌ دشمن ڪردار، 80 سالن جي عرصي ۾ ٿورو به تبديل ٿيو هجي….!!. سنڌين جي قومي ارتقا ڪنهن اهڙي برفاني گليشئر ۾ ڄمي ويل محسوس ٿي ٿئي، جنهن کي حالتن جي ڪا به گرمي پگهاري سگهڻ ۾ هميشه ناڪام ئي رهي آهي…!!. ان عرصي ۾ وقت پاڻ کي ڀلي ڪيترو به ورجايو هجي، پر اسان جو ”قومي جواب“ ذري جيترو به تبديل ٿي نه سگهيو آهي. اسان پنهنجي سوچ ۽ عمل ۾ اڄ به ان هنڌ ئي بيٺل آهيون، جتي سائين جي ايم سيد، سنڌ جي ترقي پسند ۽ سنڌ دوست اڳواڻن هاري ڪميٽيءَ جي عبدالقادر ايم خان، رمضان شيخ، نور الدين سرڪي، عبدالرحمان عيساڻي ۽ ڪامريڊ نسيم عباسيءَ جو ساٿ ڇڏي، برطانوي ايجنٽ طور سنڌ سان دشمني ڪرڻ جو ٽاسڪ مليل پير علي محمد راشدي جي صحبت ۾ اچڻ بعد، 1933ع ۾ بهار اسيمبلي کي خطاب ڪندي ”بهاري مسلمانن کي سنڌ ۾ اچي رهڻ جي دعوت“ ڏني هئي ، يا خان بهادر ايوب کهڙو 45-1946ع ۾ سنڌ جي قانون ساز اسيمبليءَ جي چونڊ مهم دوران چئي رهيو هو :”مان بي تابيءَ سان ان ڏينهن جو منتظر آهيان، جڏهن سنڌ جا هندو معاشي طور ايترو ته ڪمزور ٿي ويندا جو، انهن جون عورتون زمينن ۽ بازارن ۾ پورهيو ڪندڙ پنهنجن مڙسن، ڀائرن ۽ پٽن لاءِ ٻنپهرن جي ماني کڻي وڃڻ تي مجبور هونديون“. چونڊن ۾ڪاميابيءَ بعد سنڌ ڪابينا ۾ پبلڪ ورڪس جو وزير ٿيڻ شرط ايوب کهڙي طرفان ڪيل اعلانَ ۽ اڄ به سنڌ جي پيرن ۽ ميرن جي ادا ٿيندڙ سنڌ دشمن ڪردار ۾ ڪو فرق اچي نه سگهيو آهي، جنهن دوران کهڙي صاحب فرمايو هو: ”سنڌ جي هندن کي سنڌ ڇڏي ڪنهن ٻئي پاسي وڃڻو پوندو- کين هن وقت ئي وڃڻو پوندو، ڇو ته هن وقت امن امان آهي، نه ته مان کين خبردار ٿو ڪريان ته، جلد ئي اهو وقت اچڻ وارو آهي جڏهن کين سنڌ مان ڀڄڻ لاءِ ڪو گهوڙو، ڪوگڏهه ۽ ڪا ئي سواري به ملي نه سگهندي“.(ڪراچي ڪهاڻي: صفحو 235). ساڳي ئي دور ۾، سنڌ جي قانون ساز اسيمبليءَ جي ميمبر آغا بدرالدين طرفان مسلم ليگ سکر جي ضلعي ڪانفرنس لاءِ موڪليل پيغام ۽ اڄ به مظلوم رنڪل لاءِ آواز اٿاريندڙ هندن جي آواز کي دٻائڻ لاءِ، ساڳي ئي علائقي جي وفاقي وزير طرفان، ڪراچي ۾ مذهبي جنونين کي استعمال ڪرڻ جي خواهش ۾ ڪو فرق ڳولي لهڻ ناممڪن آهي، جڏهن آغا صاحب چيو هو ته: ”هي مسلمان انتهائي بي تابيءَ ۽ بي چينيءَ سان ڪن اُڀا ڪري، گهوڙن جي سُنبن جي آوازن، تلوارن جي جهنڪارن ۽ مسلمان مجاهدن جا الله اڪبر جا نعرا ٻڌڻ جا منتظر آهن“. (حوالو ساڳيو)

ڪراچيءَ ۾ گذريل 22 مئي تي ٿيل سنڌين جي قتل عام جي ٻئي ڏينهن پيپلز پارٽيءَ جي ايم پي ايز جي اجلاس ۾ پنهنجا چپَ سبي ويٺل هڪ وزير ۽ سندس ڏاڏي جي اپريل 1947ع ۾ جيڪب آباد ۾ ڪيل سنڌ دشمنيءَ ۾، 65 سالن بعد به ترَ جيترو فرق اچي نه سگهيو آهي، جڏهن پير الاهي بخش فرمايو هو: ”سنڌ ۾ هندن کي پاڻي پٽَ جي چوٿين جنگ کي منهن ڏيڻو پوندو. اها هندن لاءِ واٽر لُو ثابت ٿيندي.“. (حوالو ساڳيو).

سنڌ ۾ ”سنڌي قوم“ جو تصور ملياميٽ ڪري، پنهنجن ئي سنڌين جي مختلف مذهب سان هئڻ کي ”ڏوهه“ بڻائي شروع ڪيل مسلم قيادت جي قوم دشمن رويي، سنڌي سماج تي ڪهڙا اثر ڇڏيا؟، پنهنجي ڪتاب Stern Reckoning ۾ گوپالداس کوسلا ٻڌائي ٿو: ”مسلم اڳواڻن جي پيرويءَ ۾ مُلان ۽ مڪاني زميندار به فورن ميدان تي نڪري آيا،پير به هميشه اسيمبلين جي چونڊن ۾ مسلم ليگ جي اميدوارن جي حمايت ڪندو هو، جنهن ڪري کيس مسلم ليگ جي وزيرن جو پورو اعتماد حاصل هو. ان ڪري هن پنهنجن مريدن کي ڀڙڪايو ته اُهي هندن کي ڊيڄاري سندن فصلن ۽ زمينن تي قبضو ڪن“. لاڙڪاڻي ۾ قاضي فضل الله چيو :”هڪ هٿ ۾ قرآن ۽ ٻئي هٿ ۾ تلوار کڻي اسلام کي فتحمند ڪيو“. اهڙين ٽِيڪرُن ڪري، ننڍن زميندارن پنهنجن هارين ذريعي هندن کي ڊيڄارڻ شروع ڪيو. سندن فصل ۽ گهر ڦريا ويا، ان ريت بد امني ۽ فرقي واريت واري ٻجُ مان جلد ئي ميوو ملي ويو“. (ساڳئي ڪتاب جو ترجمو ڪراچي ڪهاڻي : صفحو 236 )

- ۽ پوءِ، سنڌ ۾ پنهنجن ئي ڀائرن کي پهرين معاشي طور تباهه ڪرڻ بعد ٻئي مرحلي ۾ وڳوڙن جي ور چاڙهي عورتن ۽ ٻارن جو به قتل شروع ڪيو ويو. پهرين سيپٽمبر 1947ع کان ڪليڪٽر مسعود کدر پوش جي سنڌ دشمن فطرت نواب شاهه ۾ اهڙن وڳوڙن کي جنم ڏنو جو، بعد ۾ ڪيترن ئي علائقن
۾ ڪرفيو لڳائڻو پيو. ”4 سيپٽمبر تي نوابشاهه ۽ شفيع آباد جي وچ تي هٿياربندَ، سنڌ ڇڏي ويندڙن سان ڀريل 55 -اپ مڪسڊ مسافر ريل گاڏيءَ تي چڙهي آيا، 11 مردن ۽ چئن عورتن کي قتل ڪيو ويو، 17 ماڻهو زخمي ٿيا“. (ايوب کهڙو، صفحو 504)

سنڌ جي مسلم قيادت ۽ ان جي اشارن تي هلندڙ ميرن، پيرن ۽ وڏيرن جو ڪردار ئي سنڌين جو اهڙو ”قومي ڪردار“ بڻجي اڄ تائين سنڌين کي ڏنڀَي رهيو آهي، جيڪو انگريز سامراج جي عين خواهش تي شروع ڪيو ويو هو. بدقسمتيءَ سان سنڌ، 80 سال اڳ شروع ڪيل ڪردار کان ترَ جيترو به سُري نه سگهي آهي. سنڌ جي چونڊيل قيادت توڙي ان جون جوڙيوال مذهبي ٺيڪيدار ۽ جاگيردار ڌريون اڄ به پنهنجي پهرين ڏينهن واري سبق کي ئي بار بار رَٽيندي، ساڳي ئي ڪم سان لڳل آهن!. اڄ جڏهن سنڌ ورهائڻ جون ڳالهيون ٿي رهيون آهن، تڏهن مونکي ماضي تي نظر ڦيرڻ دوران ايئن محسوس ٿي رهيو آهي، ڄڻُ ته اسان جَنهن ڏينهن پنهنجي ئي وجودَ، (هندو سنڌين) جو دشمن بڻجڻ جو فيصلو ڪيو هو، ان وقت اسان پاڻ ئي سنڌ جي هر تباهيءَ، ويندي اڄوڪن ورهاڱي وارن مطالبن جو به بنياد رکي ڇڏيو هو. ان سڄي عرصي ۾ ڪنهن به سطح تي، نه ته اسان پنهنجن ڏانهن دشمنيءَ وارو رويو تبديل ڪيو آهي، نه ئي دشمن کي هڪ دشمن طور ورتو ۽ سمجهيو آهي. اسان پنهنجي تباهيءَ جو سفر، جيڪو 1930 واري ڏهاڪي کان شروع ڪيو هو، اهو بنا ڪنهن وقفي، اڄ تائين جيئن جو تيئن جاري آهي!. چهرا تبديل ٿيا آهن، خاندانَ ساڳيا آهن!. حڪومتي عهدا بدليا آهن، پر ڪردارُ ساڳيو آهي.!. گادين جا ڌڻي ۽ جاگيردارن جا پڳدارَ مختلف ضرور آهن، پر سندن سنڌ دشمنيءَ تي ٻڌل سوچ ساڳي ئي آهي…!!.

1947 واري سانحي کي 65 سال ٿي وڃڻ باوجود، سنڌ پنهنجو اهڙو ڪردار تبديل ڪرڻ لاءِ بلڪل به تيار نه آهي، جيڪو تمام جلد ”قومي خودڪشيءَ“ جي شڪل ۾ سامهون اچڻو آهي. 65 سالن بعد اڄ وري سنڌ مان سوين سنڌي ڪٽنب، رنڪل بابت سپريم ڪورٽ جي 18-هين اپريل واري فيصلي بعد، پيدا ٿيل حالتن ڪري سنڌ ڇڏي وڃي چڪا آهن، ۽ وڃي رهيا آهن. وڌيڪ سوين ڪٽنبَ انتهائي خاموشيءَ سان پنهنجا اجها ۽ ڪاروبار ٽڪي پئسي تي ڏئي پنهنجي جان ۽ نياڻين جي عزت بچائي وڃڻ کي ئي سڀ ڪجهه سمجهي، سنڌ ڇڏڻ جي تيارين ۾ آهن. اهڙي وقت، جڏهن دشمن لساني ٽولا اسان جي اقليت ۽ پنهنجي اڪثريت ۾ اچي وڃڻ جا اعلان ڪري، اسان کان پنهنجي ڌرتي ماءُ کسي ڇڏڻ جون ڌمڪيون ڏئي رهيا آهن، ان ئي وقت سنڌي سماجُ، ڪنهن ننڍي کان ننڍي سطح تي به پنهنجن هزارين ڀائرن جي وطن ڇڏي وڃڻ جو نوٽيس ناهي ورتو…!!. سنڌ ڌارين جي قبضي ۾ اچي وڃي يا پنهنجا ئي سنڌي در بدر ۽ جلاوطن ٿي وڃن؟، اسان کي ان ڳالهه سان ڪا به دلچسپي نه آهي. اسان پاڻ کي ڪهڙو به نالو ڏنو هجي، اهو ڀل عوامي سياست جو هجي يا قومي تحريڪ جو، پر سنڌ جي تباهيءَ تي اسان هڪ جهڙا ئي مطمئن آهيون!. سنڌ جو وڏيرو ورهاڱي کان به پهرين جيڪو ڪردار ادا ڪري رهيو هو، اهو اڄ به جاري آهي. سنڌ جا پير اڳ به جيئن پنهنجي قيادت جي اشاري تي سنڌي هندن لاءِ ڌرتي تنگ ڪري رهيا هئا، اهي پنهنجو ڪردار تبديل ڪرڻ بجاءِ، اڄ ان سماج دشمني تي کلي عام فخر ڪرڻ شروع ڪري چڪا آهن، پاڻ کي سنڌ جي ”ساڃاهه“ ۽ ”شعور“، قرار ڏيندڙ به منافقت جي سمنڊَ ۾ غرق ٿيل آهن!. هن وقت اتر سنڌ جا گهوٽڪي، شڪارپور، جيڪب آباد ۽ ڪشمور- ڪنڌڪوٽ ضلعا عملي طور سنڌي هندن کان ”پاڪ“ ڪري ڇڏڻ واري سازش جو ڳڙهه آهن. سنڌ جو جاگيردار ڪالهه به سنڌ دشمن جي ايجنٽ طور استعمال ٿي رهيو هو، جيڪو اڄ تائين جيئن جو تيئن، سنڌي دشمن بڻيو ويٺو آهي.

اهڙيءَ سازش کي سمجهڻ لاءِ، اچو ته ويجهر جي ڪجهه واقعن کي ڏسي وٺون:

”ڪشمور شهر ۾ هڪ مسلمان منشي، هندو ڪارخانيدار سان سالن کان ٺڳي ڪندڙ ٿو هجي. گذريل سال 2011ع دوران هندو سيٺ کي اهو احساس ٿو ٿئي ته سندس نمڪ خوار منشي، کيس گهڻو ئي ٺڳي چڪو آهي!. سماج ۾پنهنجي ڪمزور بيهڪ کان باخبر سيٺ هڪ ڏينهن منشيءَ کي گهرائي چوي ٿو ته، :”هاڻ گهڻو ٿيو! تون سالن کان منهنجي اعتبار سان کيڏندو رهيو آهين، جنهن ڪري تون وڌيڪ مون وٽ ملازم رهي نٿو سگهين .نئين نوڪري ملڻ تائين ڪٿي تنهنجا ٻچا پريشان نه ٿين، ان ڪري هڪ سال جي پگهار جيترا پئسا به توکي ڏئي رهيو آهيان، هاڻي وڃي پنهنجو ڪو ٻيو بلو ڪر“. مسلم منشي پنهنجي ٺڳي پڌري ٿي پوڻ باوجود به هڪ سال جيتري پگهار برابر پئسا ملڻ تي خوش ٿيڻ بجاءِ، پنهنجي ڳوٺ پهچي اهو اعلان ٿو ڪري ته :”سندس سيٺ توهين رسالت ڪئي آهي، جنهن ڪري هو کيس ڇڏي آيو آهي. هاڻي مسلمان ساڻس پاڻ پُڄن!“. اهڙي صورتحال سالن کان ڦُري ويندڙ سيٺ لاءِ زمين تنگ ٿي ڪري ڇڏي. معاملو علائقي جي مشهور مزاري سردار تائين پهچي جرڳي جي شڪل وٺي ٿو وڃي، جنهن دوران هندو سيٺ تي ته ڪو الزام ثابت نٿو ٿي پر مسلم منشيءَ جي چورين ۽ ٺڳين جا انيڪ ثبوت سردار جي سامهون آندا وڃن ٿا!. پوءِ به جيڪو فيصلو ٿو ٿئي، اهو ڪجهه هن ريت ٿو هجي:”هندو سيٺ تي توهين رسالت جو الزام غلط آهي، پر ان باوجود، هُو مسلم منشيءَ کي وڌيڪ ٽن سالن جي پگهار برابر رقم ادا ڪرڻ لاءِ پابند هوندو…!!“.

”شڪارپور جو اشوڪ پنهنجي 610- ايڪڙ زمين تي کوسن جي قبضي خلاف مزاحمت ڪرڻ تي ڄنگهه ۾ گولي لڳڻ ڪري اڄ تائين منڊڪائي هلي رهيو آهي. چڪَ ۾ ٽن بي گناهه هندن کان جان کسيندڙ ڀَيا، مدئجي ۾ هندن جي سوين ايڪڙ زمين پنهنجي نالَي ڪري چڪا آهن. پني عاقل جو مُکي ڪندن داس پنهنجو الهه تلهه ڦرائي چڪو آهي. ميهڙ جي امر لعل کان 617 ايڪڙ زمين کسجي چڪي آهي. ميرپور خاص جي سيٺ آسن داس جو ڪيس ته دل جهوريندڙ آهي، جنهن جي زمين تي قبضو ڪرڻ لاءِ سندس ئي مگسي ڊرائيور کيس ڪار ۾ ئي باهه ڏئي ڇڏي. اڄ اهو مگسي خاندان سنڌ جي مالدار ۽ موقعي پرست گهراڻن مان هڪ آهي“.

زمينن تي قبضن سان گڏ ڀنگ لاءِ اغوا ۽ ڀتو وٺڻ لاءِ نشانو بڻائڻ جي عام جام واقعن سان گڏ، سنڌي هندن سان سڀ کان وڌيڪ ٿيندڙ ڪريل ويڌن، سندن نياڻيون اغوا ڪرائي، پئسا وٺي واپس ڪرڻ يا دل گهري وقت تائين نياڻين کي پاڻ وٽ رکڻ ۽ بعد ۾ انهن کي پنهنجن نوڪرن جي حوالي ڪري ڇڏڻ يا مناسب قيمت ڏيندڙ خريدار کي ڏئي ڇڏڻ آهي. مظلوم سنڌين جي دعويٰ آهي ته، سال 1999 کان 2009ع تائين سندن ٽَي هزار نياڻيون اغوا ٿي چڪيون آهن. رنڪل جي اغوا جو سڄي دنيا ۾ ٿيل پڙاڏو، اڄ تائين آسانيءَ سان ٻُڌي سگهجي ٿو.

سنڌين اجتماعي سطح تي، اڄ تائين ان سازش کي پنهنجي سوچڻ جيترو به اهم ناهي سمجهيو ۽ ان سنڌ دشمنيءَ کي به، سنڌ ۾ جاري بد امنيءَ جي ٻين واقعن سان ئي گڏائي ڇڏيو آهي!. ڪنهن به ان سازش جا پيرا ناهن کنيا ته سنڌ جي هندن کي ڏوهارين ذريعي نشانو بڻائي، ڌرتي ڇڏڻ لاءِ مجبور ڪرڻ واري روايت جو بنياد 65 سال اڳ وڌو ويو هو، جيڪو ساڳين ئي پيراڻين گادين ۽ جاگيردارن ذريعي ڪيو پئي ويو. ڪالهه به اُهي ڪنهن جي ”اشاري“ تي ئي ايئن ڪري رهيا هئا ۽ اڄ به اهي اشارن تي نچندڙ ”پُتلين“ کان وڌيڪ ٻيو ڪجهه به نه آهن!. پنهنجي والد جي زندگي کي لکيل ڪتاب جي صفحي 503 تي حميده کهڙو لکي ٿي: ”ورهاڱي کان پوءِ سنڌ ۾ ڦرن ۽ ڌاڙن جا واقعا به اوچتو ئي وڌي ويا، جن ۾ مالدار هندو واپارين کي نشانو بڻايو پئي ويو“. ڄاڻايل سڀ حقيقتون ڇا اڃا تائين به ان ڳالهه کي ثابت نٿيون ڪن ته، ورهاڱي کان اڳ ۽ پوءِ سنڌ ۾ شروع ڪرايل بدامني جا اصل ڪهڙا ڪارڻَ هئا؟، اهو ساڳيو ئي ڪم اڄ تائين به جيئن جو تيئن جاري آهي…!!. ساڳي ريت سنڌ مان سنڌين جي لڏپلاڻ تي سنڌ جو ”شعور“ ڪالهه به خاموش رهي سڀ ڪجهه ”ٿيڻ ڏيڻ“ جو ڏوهاري هو، جيڪو ڏوهه اڄ به ٿي رهيو آهي…!!. سنڌ دشمن عمل به ساڳيو آهي، ملندڙ نتيجا به ساڳيا آهن ته اسان جي بي ضميري به ساڳي آهي…!!. 65 سالن ۾ ڪجهه به ناهي بدليو، سواءِ سنڌ جي، جيڪا ڪالهه بنا ڪنهن دشمن جي دعويٰ جَي، فقط اسان جي هئي، اڄ ان جا انيڪ مالڪَ پيدا ٿي چڪا آهن!. اسان ڌارين دعويدارن لاءِ ته ڪنهن نه ڪنهن سطح تي زبان چورڻ شروع ڪئي آهي پر، ان سازش جي ٻي پاسي کي نه ڪالهه سمجهڻ چاهيو هو، نه ئي اڄ سمجهڻ چاهيون ٿا…!!.

ايئن به نه آهي ته حالتن مان فقط سنڌي مسلمانن ڪجهه ناهي پرايو، سنڌي هندو به اڄ تائين ان ساڳي ئي دور ۾ رهي رهيا آهن، جتي ورهاڱي جي سازش شروع ٿيڻ وقت اُهي موجود هئا!. گوپالداس کوسلا پنهنجي مضمون :”سنڌ جي سياست ۽ هندو مسلم وڳوڙ“ ۾ لکي ٿو :”پنجاب جي غير مسلمن جي ابتڙ، سنڌ جا هندو جارحاڻو مزاج رکندڙ نه هئا. اهي سياسي جدوجهد ۾ حصو وٺڻ يا پنهنجن حقن لاءِ جدوجهد ڪرڻ جا به عادي نه هئا. لڳي ايئن پيو ته سنڌ جي هندن ان نظريي کي قبول ڪري ورتو هو ته، سنڌ جا مسلمان هڪ برتر طبقي سان تعلق رکن ٿا، جن کي ساڻن (هندن سان) ظلم ڪرڻ جو حق حاصل آهي. اهي مسلمان غنڊن سان مزاحمت ڪرڻ يا جائداد جي مالڪيءَ لاءِ پنهنجي حق جو اظهار ڪرڻ لاءِ بهِ تيار نه هئا. جڏهن به وڳوڙ شروع ٿيندا هئا ته، پنهنجي فطرت مطابق سندن پهريون ردعمل، مقابلو ڪرڻ بجاءِ ڀڄڻ ئي هوندو هو…!!“.

بدقسمتيءَ سان سنڌ جو هندو اڄ به اتي بيٺو آهي، جتي کوسلا جي لفظن مطابق، ڪالهه موجود هو!. هو اڄ به پاڻ سان ٿيندڙ ڪنهن به ويڌن تي مزاحمت ڪرڻ ۽ غنڊن هٿان پنهنجي بچاءَ لاءِ موجود طريقا اختيار ڪرڻ بجاءِ، پنهنجي وجود ۽ پنهنجي ڌرتيءَ تان ئي هٿ کڻي ڇڏڻ لاءِ تيار آهي…!!. انتهائي خاموشيءَ سان، سنڌ جي ڪيترن ئي شهرن مان سنڌي هندن جا ويران ٿي ويل پاڙا ان ”ڪڙي سچَ“ جو ثبوت آهن. باقي رهيل ڪسر پوري ڪرڻ لاءِ اُهي هن وقت به سنڌ ڇڏي وڃي رهيا آهن ته، وڃڻ جي تيارين ۾ به آهن…!!.

سنڌي ميڊيا کي به، ان سنڌ دشمن منصوبي جي شهرن ۾ ٿيندڙ سازش کي سامهون آڻڻ کان اڳتي وڌي، جاگيردارن ۽ پيرن جي حويلين ۾ ٿيندڙ سازش جي ٻئي حصي کي به وائکو ڪرڻو پوندو. تباهي فقط اها ئي نه آهي جيڪا پراون ۽ ڌارين هٿان اچي!. ساڳي سنڌ دشمن سازش کي ڪامياب ڪرڻ لاءِ اڄ به ڪنهن نه ڪنهن ”ڳجهي“ يا ”طاقتور“ اداري جي اشاري تي ميرَ، پيرَ ۽ ٻيا ڪيترائي اڳواڻ به ساڳيو ئي ڪم ڪري رهيا آهن، جيڪو سنڌ تي قبضو ڪري ويٺل ڌاريا دشمن ڪرڻ چاهين ٿا. ورهاڱي وقت پارلياماني سيڪريٽري قاضي محمد اڪبر پناهگيرن سان گڏ حيدرآباد ۾ هندن کي ڦرڻ، لٽڻ ۽ ڌرتي تان تڙي ڪڍڻ جي سازش ۾ پنهنجي سر پاڻ شريڪ هو!. (Stern Reckoning مان ترجمو ڪراچي ڪهاڻي: صفحو 241). اڄ به سنڌي هندن کي ايئن ئي ڦري، لٽي ۽ سندن ننگَ اغوا ڪري، سنڌ ڇڏي وڃڻ طرف ڌڪيو پيو وڃي…!!. هي موقعو آهي ته سندس وارثَ، ان سازش خلاف پنهنجن ادارن جو ڀرپور استعمال ڪري، هٿان سنڌيت کي لڳايل داغ ڌوئي، سنڌين کي ڪنهن حقيقي تبديليءَ جو احساس ڏياري ڇڏين.

ورهاڱي وقت سنڌ جي شهرن ۾ وڏي تعداد ۾آيل پناهگير، جيڪي ڪا به محنت يا ڪک ڀڃي ٻيڻو ڪرڻ بجاءِ، مفت ۾ ملندڙ ماني ڇڏي، تيسين ڪئمپن مان ٻاهر نه نڪتا هئا، جيسين ڪوڙن ڪليمن ذريعي هو وڏين جائدادن جا مالڪ نه بڻايا ويا…!!. بعد ۾ انهن ڪراچي ۽ حيدرآباد مان سنڌي هندن کي ڀڄائي امير بڻجڻ جو رهجي ويل ڪم، پاڻ ئي ڪري ورتو هو، سَي اڄ پاڻ کي ”جديد سنڌ“ جو خالق قرار ڏئي ڌرتيءَ تي نظرون ڄمايو ويٺا آهن…!!. پنهنجي ئي ٻوليءَ جي ٽي وي چينلن تي اچي، هو وڏي واڪ سنڌين جو سنڌ ۾ تعداد هڪ ڪروڙ 60 لک، پنهنجي (پناهگيرن) جي هڪ ڪروڙ 90 لک ٿي وڃڻ جي دعويٰ ڪري، اسان جي اقليت ۾ تبديل ٿي وڃڻ ۽ سندن مالڪ بڻجي وڃڻ جون ڌمڪيون ڏئي رهيا آهن. ٻئي پاسي پنهنجي ڌرتيءَ تي ئي اقليت ۾ تبديل ٿي وڃڻ جا طعنيٰ ملڻ باوجود، اسان پنهنجن ئي سنڌين کي ڌرتيءَ تان ڀڄائي، پنهنجن پيرَن کي پاڻ ئي قبر ۾ وجهي رهيا آهيون. سنڌ جي هڪ ڪنڊ، ڪمون شهيد جي ڇيڙي تي اُسرندڙ، ۽ سنڌ جي ٻئي ڪنڊ ڪراچي ۾ مان ايندڙ آواز، اصل ۾ هڪ ئي سازش جا ٻه پاسا آهن.سنڌُ جو دوستُ سڏائيندڙ ڌرين، جيڪڏهن ترت ان سازش کي سمجهڻ ۽ ناڪام بڻائڻ لاءِ عملي قدم نه کنيا ته، تاريخ اسان جي قومي خودڪشيءَ کي ڀلي نظر انداز ڪري ڇڏي پر، سنڌ اسان کي ڪڏهن به معاف نه ڪندي ۽ پوءِ، اسان کي پنهنجن نرڙن تي، سنڌ جي 5 هزار سالن جي تاريخ جو بدترين نسل هئڻ جو چُٽو لڳڻ لاءِ به تيار رهڻ گهرجي، ان خاطريءَ سان گڏ ته، سنڌ دوستيءَ جي ڪا به دعويٰ، اسان کي سنڌ جو ئي دشمن ثابت ٿيڻ کان بچائي نه سگهندي.

(asadchandio71@yahoo.com)

Monday 28 May 2012

Hindus feel insecure in Pakistan

HYDERABAD, SINDH: May 28, 2012. (By Abbas Kassar)
The elected representatives of Hindus (minority) living in Sindh province of Pakistan have expressed grave concern on their insecurity in Pakistan as people of their community were being kidnapped for ransom and then either released on payment of ransom, the arrangements for which are made by police itself, their girls converted forcibly after being kidnapped and to face these challenges the Hindus have formed Pakistan Hindu Panchayet and made 3 committees for survey in each district. In this regard a seminar was held here at a local hotel which was attended among others by elected parliamentarians of Hindus including Mohan Lal Kohistani, provincial minister Mukesh Chawla, MNA Mahesg Malani, Khatoomal, Ramesh Kumar and others who in their speeches said that no minority girl ever converts to Islam with her own wish but they are kidnapped and then converted forcibly. They said this issue will be taken up in parliament. They said that to review atrocities against Hindus they have formed three committees the recommendations received from them will be taken up in Parliament. They demanded protection be given to them. 


Meanwhile a subcommittee of human rights standing committee of Pakistani parliament held its meeting in Karachi in which the members condemned the acts of kidnapping of Hindu youth for ransom and girls for forcibly conversion and receiving chits for extortion, to damage their business and that no step by police to lodge FIR of crimes against minority Hindus. The members said if violence against Hindus did not stop they would be forced to migrate from Pakistan the subcommittee was chaired by Dr. Harish Kumar.Ex MPA Michael Javed, ex MPA Ishrat Khokhar, former MPA Dr.Ramesh Kumar, Comrade Amar Lal, Hotchand Motwani and additional inspector general crime police Muhammad Iqbal also participated in the meeting. After long discussion and consultation a 12 point recommendations list was handed over to Sindh government in which it was said that committees comprising scholars of all religions be made which should consider the grave situation of forcible conversion of minority girls and amendments be made in marriage laws. It demanded protection to minorities in Pakistan under article 16 and 17 of Pakistan.


courtecy - Pakistan Christian Post

Friday 25 May 2012

Rinkle Kumari: The Timeline of Injustice


Marvi Sirmed

February 24:
  1. Rinkle Kumari was abducted / disappeared early in the morning. At 11:00 am Nand Lal, her father received a call from Mian Aslam son of Mian Abdul Haq (aka Mian Mitho) who informed that Rinkle was with him and had embraced Islam. Later in the evening, family was informed that Rinkle’s Nikah had been administered with a Muslim boy Naveed Shah.
  2. Hindu community’s Mukhi (leader) from Deherki, Mr. Namo Mal contacted Mitho and requested him to bring the girl and settle the dispute. Mitho didn’t.
  3. Muslims and Hindus of the area jointly protested against this and blocked the National Highway. Police showered heavy shelling on the protesters after which they went on strike closing the markets and lodged the FIR for kidnapping
  4. Police refused to name Mitho and his sons in the FIR. Even DPO could not recover Rinkle from Mitho’s custody.
February 25:
  1. Rinkle was produced in the court of Hasan Ali Kalwar, Judge Civil Court Ghotki. As soon as she saw her family in the court, she screamed before the judge and pleaded to let her go with her mother. The judge, however, had to inform her parents if they insisted on taking Rinkle along, they would be responsible for the killing of 2000 Hindus of District Ghotki at the hands of religious extremists.
  2. Rinkle’s custody, thus, was given to the police with an order to send her to Sukkur Women’s Police Station. But she was taken to Sukkur in the car of Mithu’s son, as reported in Sindhi newspapers. Point to be noted, a private car belonging to the accused party was used to transport the victim, who was in police custody.
  3. The judge gave a new date for hearing (February 27)
February 26:
  1. Rinkle’s family met Rinkle in Women’s Police Station Sukkur, where she was kept on court’s orders.
  2. Rinkle informed her family that Mian Mitho spoke to her earlier that night on the cell phone of a police constable. When she refused to talk to him, she was manhandled and was made to speak to Mitho who reportedly threatened her to change her statement if she wanted to see her family alive.
February 27:
  1. Police took Rinkle from Sukkur to Mirpur Mathelo, at 2:00 am according to the sources in Sukkur Police Station. The official version, though, is that they took her at 3:30 am to the Sukkur District Headquarters.
  2. According to the official records, DIG Sukkur Police was in Karachi on February 27, while DPO was in Khairpur Mirs and DSP Mirpur Mathelo was in Karachi bench of Supreme Court. Who was the Headquarter under, that day? Why police deemed it necessary to take the girl to the Headquarter at that point in the night?
  3. At 3:30 am, SHO Zulfiqar Meher called Rinkle’s family and informed that the Hearing would be in Ghotki instead of Mirpur Mathelo.
  4. Half of the family decided to go to Ghotki, half to Mirpur Mathelo. Hearing took place in Mirpur Mathelo eventually but it is unknown why the SHO misled the family?
  5. About a kilometer radius of the area around the court in Mirpur Mathelo was sealed. For Hindus, that is. Nobody from Hindu community was allowed even near the court, while hundreds of Mitho’s armed men were there.
  6. Four people from Rinkle’s family who were allowed in the court were Sulachini, Rinkle’s mother, Daya Ram, her paternal uncle, Rajkumar, her maternal uncle and Manohar Lal, her grandfather.
  7. Mian Mitho said outside the court, if the decision comes against him, he would ‘be obliged to fire the bullets’.
  8. At 8:30 am, only two of the four allowed family members got permission to enter the courtroom, i.e., Sulachini Devi and Daya Ram. According to Sulchini Devi, the court room was full of Mian Mitho’s men
  9. At 8:45 am, people outside the court heard loud noise of ‘Mubarak’ (congratulations) from inside the courtroom for her ‘embracing Islam’.
  10. The court gave the judgment that Rinkle Kumari was Muslim and had married Naveed Shah.
February 28:
  1. Rinkle’s uncles addressed a press conference against this injustice and unfair treatment on the part of the state institutions and high-handedness of local the local vadera(feudal) having full governmental support.
  2. Mitho’s men, led by one Hisam Kalwar (Mian Mitho denied this but there are eye witnesses of the incident) stormed into Rinkle’s grandfather’s office and fired at him. The old man survived, but the family got scared and shifted to Karachi.
February 29:
  1. Mr. Ghulam Shah from Sindhi United Party and Mr. Riaz Chandio from Jiye Sindh Qaumi Mahaz were contacted by Mian Mitho, who expressed his willingness for a deal. He offered to let Rinkle meet with her family if the family compromises and accepts her religious and marital status. The family responded positively and gave commitment to honour Rinkle’s decision to convert and to marry, if and only if she was doing it on her free will, not under someone’s coercion. To ensure that, Mr. Ghulam Shah, a respected Sindhi nationalist (Muslim by religion) offered to keep Rinkle as his daughter in his home for 12 hours and give her free environment without letting any party meet her. Mitho did not agree to the proposition and a thin hope of resolving the issue died down.
  2. Mr. Khalid Soomro of JUI-F was contacted by the family and by the Sindhi nationalists to mediate between Hindu community and Mian Mitho. Soomro tried, but failed due to Mitho’s stubbornness.
March 3:
  1. The family filed a petition in the Sindh High Court, Karachi challenging the February 27 judgment of Session Court Mirpur Mathelo.
March 6:
  1. The appeal accepted by the Sindh High Court. March 12 was given as the hearing date. Takes Rinkle in police custody.
  2. SHO thana Frear Town Karachi South allegedly facilitated Mian Mitho to speak to Rinkle, ordered Hajra Usman Inspector South to make Rinkle talk to Mitho. Inspector Hajra reportedly manhandled Rinkle and coerced her to take Mitho’s phone call. Mitho once again threatened Rinkle of dire consequences if she changes statement and denies being Muslim. Contact with both police officials could not be established, however, according to some Sindhi language newspapers, they denied these allegations.
March 8:
  1. Supreme Court of Pakistan takes note of the incident and re-opens an old pending petition against forced conversions of Hindu girls by local extremist elements, filed by Pakistan Hindu Council (PHC) in 2007.
  2. Supreme Court included Rinkle’s case in the PHC petition, along with two other recent cases of alleged forced conversion, Dr. Lata Kumari and Aasha Kumari.
  3. Next hearing was fixed on March 26.
March 11:
  1. Rinkle’s press conference was organized while she was still in police custody. Who bore the expenses for the press conference is unknown. Although some Karachi based reporters confirmed that Mian Mitho’s men informed them about and invited to the press conference.
  2. In the press conference, Rinkle was being dictated through the Bluetooth mobile device. Her complete ignorance of basic Islamic tenants was visible to many reporters, while she insisted that she was ‘influenced by Islamic tenants’. Cross-questioning was not allowed by Mitho’s men, who took away Rinkle when the reporters tried to question.
  3. Reports of the Press Conference were highlighted in the mainstream media to influence court’s proceedings and public opinion, who now believed that Rinkle had embraced Islam on her own free will.
March 12:
  1. Around two hundred men of Mian Mithu with open display of weapons make their appearance outside the High court.
  2. The court keeps Rinkle’s custody to Police and closes the proceedings in view of Supreme Court’s orders to produce Rinkle on March 26.
  3. American Congressman Brad Sherman wrote a letter to the President of Pakistan urging him to look into the matter.
March 26:
  1. Rinkle Kumari and Dr. Lata Kumari were produced in the Court. During the court proceedings, Rinkle cried and screamed she wanted to go with her mother. Seeing similar reaction from Dr. Lata, Chief Justice ordered the court to proceed in camera. After taking detailed statements from both the girls, Chief Justice announced in front of national and international media that Rinkle Kumari had pleaded to go with her mother while Dr. Lata was double minded.
  2. To the surprise of many, despite her clear statement Chief Justice ordered to keep both the girls in Panah, the shelter home, where both should not be allowed to meet anyone so they get a free environment without any influence, to decide about their life. Panah is run by revered Justice Majida Razvi, former chairperson National Commission on the Status of Women.
  3. Court adjourned till April 18
March 27:
  1. Maulana Shirani, Chairman Council of Islamic Ideology gave the statement that Rinkle should be sent home if she has been forcibly converted and that forced conversions have no place in Islam
April 10:
  1. Naveed Shah, so called husband of Rinkle, requested the Supreme Court for permission to meet Rinkle. Chief Justice rejected the application saying she wanted to go with her mother
  2. Speaking at a seminar organized by Anjuman-e-Talaba-e-Islam in Islamabad, Mian Mitho while answering a question said he will not accept the decision of Supreme Court if it decides against him. He also said at the event that all the ‘gaddi nasheens’ (caretakers) of Dargahs in Sindh take money and let such girls go, including Mian Abdul Khaliq, the gaddi nasheen of Bharchundi Sharif (who is Mitho’s nephew).
April 12 – 14:
  1. Naveed Shah and Mian Aslam allegedly met Rinkle several times in Panah, a charge Justice Majida Razvi strongly denies and offers to produce CCTV footage if needed by the court. The family, however, insists that they have credible information that two lower level staff members were threatened by Mian Mitho for facilitating those meetings. They said they would provide the witness in the court.
April 17:
  1. Human rights activists along with the family of Rinkle held a press conference in Islamabad in which her family categorically declared that they have no objection if their daughter embraced Islam of her own free will and for the love of Islam. They also declared they would accept her decision of marrying Naveed Shah and would rather celebrate the wedding with all the traditional customs including gifting her dowry. But their only request from the court was to look deep into the matter if the conversion and marriage is on her free will in real sense of the concept.
April 18:
  1. Rinkle, along with Dr Lata and Aasha were presented in the Supreme Court. As soon as they appear, Chief Justice said they should record their statement in Registrar’s office and should ‘freely’ tell where they wanted to go. Based on their ‘free’ statement, they would be allowed to go wherever they wanted.
  2. Upon entering the court Rinkle handed over a piece of paper to the Chief Justice. It never came out what Rinkle wanted to say, which was not heard by the court.
  3. The Court wrote the Order before taking the statement from any of the girls and gave half an hour after which girls had to record their statements in Registrar’s office. But curiously enough, they were called in Registrar’s office after one and a half hour during which Mian Mitho and his sons are reported to have met with the Registrar. When asked via email, the Registrar’s office did not respond to the query. According to some reports, Naveed Shah, some policemen and Mian Mitho’s son were present when Rinkle’s ‘freewill’ statement was being recorded in Registrar’s office.
  4. As per Rinkle’s statement issued later by the Registrar’s office, she opted to go with her ‘husband’.
  5. The mainstream media glorified her exercise of ‘free will’ while demagogues on TV talk shows (including liberals) kept preaching about respecting Rinkle’s ‘right to choose’ who is an adult citizen of Pakistan and should be allowed to ‘freely’ make decisions about her life.
April 19:
  1. In a popular TV talk show, a hyper anchor of the show invited Mina Mitho, Ramesh Lal, MNA, Aamir Liaqat Ali, a so called religious scholar known for extremist views (whose anti-Ahmadi tirade on his TV show ended up in killings of two Ahmadis four years ago), Aasha Kumari with her ‘husband’ and Rinkle Kumari on phone. In the show, the anchor deliberately did not let the other point of view come out. A lopsided discussion was engineered to prove that the girls have indeed converted on their free will and for the love of Islam, not just for marriages.
May 17:
  1. While disposing off the petition by Pakistan Hindu Council regarding forced conversions of Hindus, Chief Justice of Pakistan declared that in the existence of Article 20 of the Constitution, there was no need for special legislation regarding the protection of the rights of minorities.
May 22: 
  1. Rinkle’s family files a Review Petition in Supreme Court of Pakistan and urges inquiry into the role of Ghotki police and of Mian Mitho in the case.
  2. Rinkle awaits justice!
 courtecy -  Baaghi

Thursday 17 May 2012

سنڌ يت جو قتل ..... اسد چانڊيو


ڪوڙي مذهبي ۽ قبائلي غيرت جي ڪوڙڪيءَ ۾ ڦاسائي شڪار ڪيل ڊاڪٽر اجيت، نريش ۽ اشوڪ
سنڌ يت جو قتل
اسد چانڊيو





”هڪ انسان جو قتل، پوري انسانيت جو موت“ مڃيندڙ مذهب جا ”سچا“ پوئلڳ هئڻ جي دعويدارن، ”سنتِ ابراهيمي“ جي انڌي پوئواري ڪرڻ واري ”مبارڪ“ ڏينهن ئي، سنڌ ۾ انيڪ ظلمن ۽ زيادتين جي نشاني تي آڻي، پنهنجي ئي ڌرتيءَ تي، پنهنجي ئي قوم سان گڏ گهارڻ باوجود،”مظلوم اقليتي طبقي“ ۾ تبديل ڪيل ٽن انسانن جو قتل ڪري، سنڌيت ۽ سنڌين جي چهري تي اهڙو داغ لڳايو آهي، جيڪو نه رڳو ڊگهي عرصي تائين ڌوپچي نه سگهندو، پر اهڙي ڪڌي عمل ڪري، جيڪڏهن وڌيڪ سوين سنڌي خاندان پنهنجا اباڻا اجها ڇڏي، پنهنجي ڌرتيءَ کي ئي پنهنجي لاءِ اوپرو ۽ دشمن سمجهي، پرديس جا سفر ڪندي ڏسجن ته، اسان کين ڪا ميارَ ۽ هُجت ڪرڻ جي حق کان به محروم ئي نظر اينداسين.


شڪارپور، جتان جا سنڌي پنهنجي وڻج ۽ واپار ڪري سڄي دنيا ۾ عزت ڪمائيندڙ ۽ سنڌ جي خوشحاليءَ جا ضامن هئا، اسان جي مذهبي ڪٽرپڻي ۽ قبائلي جهالت جو نشانو بڻجي، لڳاتار 64 سالن کان پنهنجي ئي ڌرتي ڇڏي وڃڻ تي مجبور ٿي رهيا آهن،،،!، 14 سئو سال اڳ مڪي کان مديني طرف ٿيل هجرت ۽ ان جا سمورا سبب ته اسان طوطي جيان رٽي رکيا آهن، پر 64 سالن کان اسان پاڻ ئي پنهنجن ڀائرن لاءِ جيئن مڪي جي ”ڪافرن“ وارو ڪردار ادا ڪري رهيا آهيون، ان طرف سوچڻ جي ڪا زحمت ڪرڻ به، اسان جي مذهبي سوچ جي توهين بڻجي وئي آهي!، جنهن ڪري اسان ان ڳالهه کان ئي بي خبر بڻجي چڪا آهيون ته، هن وقت اسان جو پورو سنڌي سماج به ان ئي قبائلي جهالت جي ڪُن ۾ غرق ٿي چڪو آهي، جنهن کي ختم ڪرڻ لاءِ چوڏهن سئو سال اڳ هڪ نبيءَ جو اچڻ ضروري بڻجي ويو هو. چوڏهن سئو سال اڳ وارا جاهل وري به خوشنصيب هئا جو، سندن لاءِ الله طرفان پيغمبر موڪلڻ جا در بند ٿيل نه هئا، اسان ته هاڻي خدا طرفان ڪا چڱائي موڪلڻ جي خواهش ڪرڻ تي به، ٻارين ٻچين ڪُسجي وڃڻ جي قابل بڻجي سگهون ٿا!!، بلڪل ايئن ئي، جيئن عيدالاضحيٰ جي ”مبارڪ“ ڏينهن جي موقعي تي، اسان پنهنجي اکين سان اسلامي ۽ قبائلي غيرت جو ڪمال، چڪ شهر ۾ ڊاڪٽر اجيت ڪمار، نريش ڪمار ۽ اشوڪ ڪمار کي ”قربان“ ڪرڻ جي شڪل ۾ ڏسي چڪا آهيون...!!.


”چڪ سانحو“ سنڌي سماج لاءِ” سڀ ڪجهه نيست ۽ نابود ٿي وڃڻ“ کان اڳ ڀڳت ڪنور رام جي شهادت جيان، هڪ ٻيو چتاءُ آهي. ”چڪ سانحو“ اسان جي مذهبي انڌَ ۽ قبائلي جهالت جي چوٽيءَ تي بيٺل هئڻ جو، رد ٿي نه سگهندڙ ثبوت آهي، انڌَ جي اهڙي چوٽي، جنهن تي بيٺل قوم ڪنهن به وقت پيرَ اکڙڻ بعد هميشه- هميشه لاءِ ڪنهن اونهي کاهيءَ ۾ڪري غرق ٿي سگهي ٿي، جنهن بعد نه اسان جو پنهنجو وجود باقي رهندو، نه ئي اسانجن ذهنن ۾ گندگيءَ جو جبلُ بڻجي ويل جهالت ئي پاڻ بچائي سگهندي. اسان جي جهل جون تلوارون مسڪينن ۽ مظلومن جا سرَ ڌڙ کان ڌار ڪرڻ بعد، هڪ ٻئي کي ئي ٻه اڌ ڪرڻ واريون آهن، اڄ مختلف مذهب ۽ ڪمزور قبيلا ان جي نشاني تي آهن، جڏهن انهن جو وجود ئي نه رهيو ته پوءِ، طاقتورن ۾ موجود ڪمزورن جي ڳولا ڪئي ويندي. جهالت جي اها جنگ ان وقت تائين ختم ناهي ٿيڻي، جيستائين اسان پاڻ کي مڪمل برباد نٿا ڪري ڇڏيون ۽ سنڌي قوم کي ان هنڌ تي آڻي نٿا بيهاريون، جتي ان کي ڪنهن دشمن جي ضرورت ئي نه رهي....!!.


7 نومبر 2011 تي چڪ شهر ۾ ڇا ٿيو؟ ۽ ڇو ٿيو؟، جو سوال فقط اڄ جو ناهي، فقط اُن شهر جو ناهي، سنڌ جي هر شهر ۾ سالن کان اهڙيون ڪهاڻيون بار بار ورجائجي رهيون آهن. هميشه ڪو نه ڪو نشاني تي آهي...!!، مقتلَ هر وقت گرم آهن، انساني خون وهائي انسانيت کي رسايل چَهڪن سان، روحن کي رنجائيندڙ روَين سان. پوءِ به، عيد جي ”خوشين“ واري ڏينهن سنڌ جي هڪ بدنصيب شهر، جنهن سڄي قوم کي سوڳ ۾ وڪوڙي ڇڏيو!؟، اُتي ڇا ٿيو هو؟، اچو ته انهن حالتن ۽ واقعن جو جائزو وٺي، سنڌين جي اکين تي ٻڌل پٽي کولڻ سان گڏ، مذهبي ۽ قبائلي جهالت کي وائکو ڪرڻ جي ڪوشش ڪريون.


گذريل 26 آڪٽوبر تي جڏهن سڄي دنيا ۾ هندو ڀائر ڏياريءَ جو ڏڻ ملهائي رهيا هئا، ان ئي ڏينهن جي شام، چڪ شهر ۾ هڪ واقعو ٿيو.”عوامي آواز“ جي نيوز ڊيسڪ سنڀالڻ دوران، سب ايڊيٽر هڪ خبر کڻي مون وٽ آيو ۽ ٻڌايائين ته :”چڪ شهر ۾ ٽن هندو نوجوانن هڪ مسلمان ڇوڪريءَ کي رستي مان پڪڙي هڪ ڪمري ۾ بند ڪري، جنسي ڏاڍائيءَ جي ڪوشش ڪئي آهي“. مان کيس حيرت سان ڏسندي، پڇيو ته:” سنڌي هندو ايڏو ڏاڍا مڙس ۽ بيوقوف ڪڏهن کان ٿيا آهن جو، جنهن ڌرتيءَ تي مذهبي اقليت قرار ڏئي، ساڻن روز ڪو نه ڪو تماشو ٿيڻ ۽ ذلت ملڻ مقدر بڻجي وئي آهي، اُتي هو اهڙيون اُرهه زواريون ڪرڻ جي، پنهنجي اندر همت پيدا ڪري سگهن....!!“، جواب ۾ ٻڌايو ويو ته ؛”اهي نوجوان نشي ۾ هئا، ٿاڻي تي ڪيس داخل ٿي چڪو آهي، گرفتاري به ٿي چڪي آهي“. مان پوءِ به، سڀ ڪجهه ”ايئن ئي هئڻ“ تي يقين نه ڪندي، کيس چيو ؛” اوهان ان خبر مان لفظ هندو ۽ نوجوانن جا نالا ختم ڪري، خبر کي، ٿاڻي تي رپورٽ ٿيل هڪ واقعي جيان هلايو“.


پوءِ هي واقعو آيو- ويو، ٿي ويو، ان وقت تائين جيستائين چڪ ۾ چئن سنڌين کي ”ڪمزور“ ۽”مذهبي اقليت“ هئڻ ڪري ”شڪار“ نه ڪيو ويو، سانحو ٿيڻ بعد، جڏهن مان حقيقتون معلوم ڪرڻ لاءِ ڪوشش شروع ڪئي، تڏهن به مون تائين شروعاتي طور جيڪا ڄاڻ پهچي سگهي، سا پاڻ کي ”صحافي سمجهندڙ“ جي 26 آڪٽوبر تي موڪليل رپورٽ کان گهڻو مختلف نه هئي!، پر ڪنهن هڪ جي ڳالهه پڌڻ بجاءِ مختلف شهرن ۾، مختلف ماڻهن سان رابطا ڪرڻ بعد جيڪا ڄاڻَ مون تائين پهتي، ان ۾ ”قبائلي جهالت“ ۽ ”مذهبي انتهاپسنديءَ“ جا ٻئي گند موجود آهن. حقيقت ڇا آهي؟ اچو ته ان کي ڏسون:


”چڪ سانحي“ جو بنياد بڻيل 26 آڪٽوبر واقعي لاءِ، ٻه رايا موجو آهن. هڪ مطابق، ”چڪَ ۾ ميڊيڪل اسٽور هلائيندڙ سنديپ ڪمار جي سيما نالي هڪ شاگردياڻيءَ سان دوستي هئي. ڄاڻايل ڏينهن تي هوءَ معمول مطابق سنديپ سان ملڻ لاءِ، سندس هڪ دوست عبدالجبارَ جي خالي پيل گهر تي وئي، جنهن کي هڪ مذهبي جنوني وسيم مهر ڏسي ورتو، جنهن بعد ۾ هو پاڙي جا ماڻهو گڏ ڪري، سندن مدد سان در ٽوڙي گهر ۾ داخل ٿيو ته، اڱڻ ۾ سنديپ نه رڳو سيما سان گڏ ويٺو هو، پر ساڻس ٻه ٻيا دوست نقاش عرف عرف ڌوني ۽ نريش ڪمار به موجود هئا“. ان موقف ۾ مون کي سڀ کان وڏي خامي، پنهنجي دوستِ سان ملڻ جي موقعي تي، سنديپ پاران ٻن دوستَن کي پاڻ سان گڏ ويهارڻ، نظر اچي ٿي. پنهنجي محبوبا سان ملڻ وقت، ڪو به نوجوانُ پاڻَ سان گڏ ٻن دوستن جي موجودگي قبول نٿو ڪري سگهي. ان موقف مان به هڪ ڳالهه هرحال ۾ ثابت ٿئي ٿي ته، 26 آڪٽوبر تي” زورَ زبردستيءَ“ وارو ڪو به واقعو نه ٿيو هو. ان ئي سلسلي جو هڪ ٻيو موقف (جَنهن جي تصديق نه رڳو مختلف شهرن ۾ويٺل مُختلف ذريعا پر چڪ شهر سان پيدائشي واسطو رکندڙ ڪجهه ڄاڻو به ڪري رهيا آهن)، تنهن مطابق:


1: شڪارپور ضلعي جي شهر چڪ ۾ هڪ خاندان اهڙو به رهي ٿو، جيڪو جسم فروشيءَ ڪري، پنهنجي سڃاڻپ ٻين شهرن تائين به ڪري چڪو آهي، سڄو شهر ”سڀ ڪجهه“ ڄاڻي ٿو، موبائل فونن جا نمبر به ماڻهن وٽ موجود آهن، جنهن ڪري ڪن هندو نوجوانن تي، ڪنهن مسلمان ڇوڪريءَ سان زور يا زبردستي ڪرڻ جو الزام سراسر ڪوڙ ۽ هڪ سازش کان سواءِ ٻيو ڪجهه به نه آهي. ان سان گڏ هي موقف، هڪ ئي هنڌ ٽن دوستن جي موجود هئڻ کي، ممڪناتِ ۾ به شامل ڪري ٿو ڇڏي.


سنڌ ۾ صدين تائين ياد رکي ويندڙ بدترين سانحي لاءِ ذميوار ڇوڪري، خالي گهرَ تائين ڪيئن پهتي؟، ان لاءِ به ٻه اطلاع موجود آهن:


(الف) ڄاڻايل ڇوڪريءَ کان وقت وٺڻ جو ڪم، سندس قبيلي جي نوجوان ئي ڪيو هو، جنهن بعد اها ڇوڪري، ان نوجوان سان گڏ، هڪ خالي گهر ۾ پهتي.


(ب)الزام هيٺ آيل نوجوانن، ڏياريءَ جي خوشي ملهائڻ لاءِ پنهنجين موبائل فونن جو استعمال ڪيو ۽ بازار ۾ وڪري لاءِ موجود هڪ وکر کي پاڻَ تائين پهچڻ جو رستو ڏنو.


هاڻي هڪ ڳالهه ٿابت ٿي چڪي ته، ان سڄي معاملي ۾ ”ڪنهن به“ ،”ڪنهن سان به“ ڪا زيادتي يا اهڙي ڪا ڪوشش ناهي ڪئي. هيءَ ڪا اهڙي اڻ ٿيڻي واري ڳالهه به نه آهي، جيڪا اسان جي سماج ۾ پهرين ڪڏهن به نه ٿي هجي!! يا اڳتي لاءِ ئي ايئن ٿيڻ جو رستو ”هميشه لاءِ بند“ ٿي ويو هجي!. ڪو هڪ واقعو سماج کي تبديل ڪرڻ جي طاقت رکي ها ته پوءِ ”زينت ڀيو سانحي“ جي هر شئي اڄ تائين رڪارڊ تي موجود هئڻ باوجود، چڪَ سانحي جا ”سبب“ ئي پيدا نه ٿين ها!؟ پوءِ هي معاملو، مذهبي ۽ قبائلي ”غيرت“ جي انتقام جو مثال ڪيئن بڻجي ويو؟، اچو ته ان کي به جاچيون:


چڪ شهر ۾ قاضي غلام محمد ڀيي جي نالي سان هڪ بليڪ ميلر به رهي ٿو، سندس رڪارڊ تي ڪيتريون ئي بدناميون موجود آهن، جن ۾ پنهنجي نجي اسڪول اندر ئي هڪ ڇوڪريءَ جي جسم تي پنهنجو نالو اُڪرڻ ۽ دايَن جي ٻن عورتن سان دوستي رکڻ جي ڪوشش ۾ ناڪام ٿيڻ بعد، سندن خلاف چڪ جهڙي هڪ ننڍي شهر ۾ ايس ايم ايس مهم هلائي، سندن خاندان کي شهر ڇڏڻ تي مجبور ڪرڻ، شامل آهي. عجيب طريقي سان اهڙو جنسي جنوني هڪ مذهبي تنظيم سان به واسطو رکي ٿو. قاضي غلام محمد ڀيي جو هڪ ٻيو ڪم، جيڪو اڃا تائين بدنامي جي سرحدن ۾ داخل ٿي نه سگهيو هو، يا ايئن ڪرڻ مسلمان ڀائرن لاءِ خراب ڪم نه پئي سمجهيو ويو، سو هو، ”شهر ۾ رهندڙ هندن کي ڀَتي لاءِ بليڪ ميل ڪرڻ“. عام طور سمورا پر خاص طور شهر ۾ ڪاروبار ڪندڙ هندو سندس خاص نشاني تي هئا. ڪنهن به دُڪان تان ضرورت جو سيڌو کڻي، پوءِ پئسا ڏيڻ کان پڙُ ڪڍي بيهڻ، سندس معمول هو. هو اهڙو ڪم ڪنهن جي طاقت ۽ ڏڍَ تي ڪري رهيو هو، ان لاءِ سمورا ذريعا ان ڳالهه تي متفق آهن ته :”مذهبي جنوني ٽولي سان گڏ، کيس پيپلز پارٽي ضلعي شڪارپور جي صدر ۽ ڀَين جي هڪ پاڙي جو سردار سڏائيندڙ، بابل خان جي مڪمل حمايت حاصل هئي”.


26 آڪٽوبر جي شام چڪ شهر ۾ اهڙو واقعو ڪيئن ٿيو؟ جنهن هڪ ڊاڪٽر، هڪ ڪسٽم آفيسر ۽ هڪ دڪاندار کان زندگي کسي، سنڌ جي نرڙ تي داغ هڻي ڇڏيو، ان کي سمجهڻ لاءِ اسان کي ڏياريءَ جي ڏڻ کان به اٽڪل ٻه هفتا اڳ، چڪ ٿاڻي تي هندو خاندانَ طرفان ڪٽرايل اين سي کي ڏسڻو پوندو، جنهن ۾ ”پوليس کي قاضي غلام محمد ڀيي جي بليڪ ميلنگ کان آگاهه ڪندي، قانون کي حرڪت ۾ آڻڻ جي درخواست ڪئي وئي آهي“. پر قانونُ آخر تائين حرڪت ۾ اچي نه سگهيو، جنهن ڪري، هڪ مذهبي جنونيءَ کي قبائلي جهالت ۽ ان جي طاقت سميت ”حرڪت“ ۾ اچڻ جو موقعو ملي ويو.


هڪ قبائلي سردار هئڻ سان گڏ حڪمران پارٽيءَ جي ضلعي صدر جي ڇاڙتي ۽ هڪ مذهبي جماعت سان لاڳاپيل قاضي خلاف ٿاڻي تي درخواست جمع ڪرائڻ جي ڪجهه ئي ڏينهن جيڪو ٻيو واقعو ٿئي ٿو، اهو ڪجهه هن ريت آهي:


”هڪ ڀاڙيتو ڇوڪري، مٿي ذڪر ڪنهن به هڪ سبب جي بنياد تي، هڪ خالي گهر ۾پهچي ٿي ۽ عجيب طريقي سان اهڙي سڄي ڄاڻ، هڪ مذهبي پارٽي ۽ قبائلي سردار سان جڙيل بليڪ ميلر کي جيئن جو تيئن پهچي ٿي وڃي!، پوءِ ڪيترائي سندس جهڙا جنوني موقعي تي پهچي هاءِ گهوڙا شروع ٿا ڪري ڏين ته ”هندو نوجوانن، نشي ۾ ڌت ٿي هڪ مسلمان ڇوڪريءَ ۾ هٿ وڌا آهن“پوليس به پهچي ٿي وڃي، سمورين اخبارن ڏانهن موڪليل خبر به، اصل حقيقتن جي ابتڙ ”معصوم“ ۽ ”واٽ ڏيندڙ ڇوڪريءَ ۾ هٿ وجهڻ“ واري موڪلرائي ٿي وڃي.اڳ ئي بليڪ ميلنگ ۽ ڌمڪين هيٺ گذاريندڙ هندو پاڻ بچائڻ لاءِ پريشان ۽ بشني بليڪ ميلر پنهنجي ڪاميابيءَ تي خوشيون ڪندڙ...!!، چڪ جي ٻن هزار هندن جون ڏياريءَ جون خوشيون غم ۽ خوف ۾ تبديل، جڏهن ته ڪنگال بدمعاشن ۽ بليڪ ميلرن لاءِ عيد..!!“


اها سازش اتي ئي پوري ڪا نه ٿي ٿئي، پر چڪ جي سوين هندن لاءِ پريشانين جا ڏينهن اڃا هاڻِ شروع ڪري ٿي...!!. اهڙي صورتحال کي سمجهڻ لاءِ اسان کي ان علائقي ۾ قبائلي بيهڪ ۽ دشمنين کي به ڏسڻو پوندو. چڪ شهر ۽ ان جي ٻهراڙي ۾ ٻن قبيلن جي دشمني ”چانڊيا- مگسي تڪرار“، جيان بدنام آهي، جنهن ۾ هڪ قبيلو ڀيو آهي، جنهن جي اڳواڻي بابل ڀيو ڪري رهيو آهي ۽ ٻيا آهن مهر، جن جو سردار غوث بخش مهر آهي.ٻئي قبيلا پاڻ ۾ اٽڪيل آهن، ظاهري طور، هڪ ٻئي جا بلڪل ويري، پر سرداري سطح تي هڪ ٻئي سان ٻٽ به.( جيڪا خبر رکڻ، هر ڪنهن جي وسَ ۾ آهي به نه). اهڙين حالت ۾ ڀين جي ظلم جي طاقت کان ڊڄي، چڪ جا هندو مدد لاءِ آفتاب شعبان ميراڻي ۽ مهر سردارن وٽ پهچن ٿا، اهو عرض به کڻي ته، ”اهي طاقت ۽ علائقائي اثر کي استعمال ڪري، سندن ڀين سان پيدا ٿيل غلط فهمي ختم ڪرائن“. موٽ ۾ کين بي فڪر ٿي وڃڻ جي خاطري ڪرائيندي چيو وڃي ٿو، ”اوهان ڪنهن به پريشانيءَ ۾ پوڻ بنا پنهنجن گهرن ۾ ٿانيڪا ٿي ويهي رهو. اسان نه رڳو اهو مسئلو حل ڪرائينداسين پر اوهان جو تحفظ به اسان جي ذميواري آهي“. اهڙي خاطري کڻي، چڪ جا واڻيا پنهنجن گهرن ڏانهن واپس ٿين ٿا. تحفظ لاءِ سندن اوطاق تي چئن پوليس اهلڪارن جي مقرري به ٿي وڃي ٿي، عيد جي ٻئي ڏينهن ڀين سان ڪنهن ٺاهه تائين پهچڻ لاءِ جرڳو ٿيڻ جو اطلاع به وٽن پهچايو وڃي ٿو، پر جنهن ڳالهه کان کين بي خبر رکيو ٿو وڃي، سا هيءَ ته، ڀيو سردار پنهنجي ”غيرت جو پلاند“ ڪرڻ لاءِ قاتلن کي مقرر ڪري چڪو آهي. ڪنهن ٻئي علائقي کان گهرايل ڪيترائي قاتل چڪ شهر ۾ پهچي چڪا آهن ۽ کين فقط هڪ موقعي جو انتظار آهي، کين اڳواٽ ئي اها پڪ به آهي ته تمام جلد کين اهڙو موقعو ملي ويندو، ڇو ته عيد مٿان هئڻ ڪري، هندن جي گهرن تي چئن پوليس اهلڪارن جي نفري هٽائڻ يقيني آهي، جنهن ڪري قاتل چڪَ ۾ خميا کوڙي ويهي ٿا رهن.


چڪ سانحي جا پيرا کڻندي، ان هنڌ تي پهچڻ بعد، هڪ سوال بار بار منهنجي ذهن ۾ پيدا ٿي رهيو آهي، منهنجي ڇَهين رڳ مون کي وري وري اها ڳالهه سوچڻ تي مجبور ڪري رهي آهي ته، ”مهرن ۽ ميراڻين ڀَين جي عتاب هيٺ آيل هندن تان مصيبت ٽارڻ نه پر وڌائڻ ٿي چاهي. ڀلي ايڏي وڏي سطح تي نه صحيح، پر اهي خواهشمند ضرور هئا ته، ڀيا ڀلي هندن سان ڪنهن نه ڪنهن سطح تي زيادتي ڪن، نه ته چڪ جي جنهن پاڙي جي حفاظت چار پوليس اهلڪار ڪري ٿي سگهيا، ايتري حفاظت ڏيڻ ميراڻين يا مهرن لاءِ ڪا وڏي ڳالهه نه هئي...!، جي ايئن ڪرڻ ڪنهن به سبب ڪري ناممڪن به هو، تڏهن به ڌڻين کي اصل خطري کان آگاهه ڪري. ڪجهه پنهنجي طرفان ئي احتياط ڪرڻ جي صلاح ڏيڻ ته ممڪن هو...؟؟، پر ڪنهن به ايئن ڪرڻ بجاءِ، ڀَين جي نشاني تي آيلن کي، عيد جي ٻئي ڏينهن ئي، سڀ ڪجهه ٺيڪ ٿي وڃڻ جا ڏٽا پئي ڏنا...!!“.


....... ۽ پوءِ 7 نومبر تي عيد جو ”سڳورو“ ڏينهن اچي ٿو، اهڙو ڏينهن، جنهن لاءِ اسان کي ٻڌايو ويندو آهي ته ، اهو ٻين ماڻهن جي تڪليفن کي محسوس ڪرڻ جو ڏينهن آهي!. ان ”ڀلاري“ ڏينهن تي اسان جا مذهبي ۽ قبائلي غيرت سان ٽمٽار ٻُٽَ ٻڌل چار قاتل موٽر سائيڪلن تي سوار ٿي، ڊاڪٽر اجيت ڪمار جي اوطاق طور استعمال ٿيندڙ ڪلينڪ تي پهچن ٿا، کين اها خبر ملي چڪي آهي ته اُتي حفاظت لاءِ مقرر ڪيل پوليس اهلڪار عيد ڪرڻ لاءِ پنهنجن گهرن ڏانهن وڃي چڪا آهن. هاڻي کين ڪو به جَهلڻ ۽ پَلڻ وارو نه آهي، انسانن جي شڪار لاءِ ماحول بلڪل تيار آهي. هو هر قسم جي پريشاني ۽ مزاحمت ٿي سگهڻ جي امڪان کي مڪمل طور پري اڇلائي، ڊاڪٽر اجيت ڪمار جي ڪلينڪ تي پهچن ٿا، جتي ”مسلمانَ ڇوڪريءَ سان هٿ وجهڻ“ جي تهمت هيٺ آيل نقاش عرف ڌونيءَ جو چاچو انڪم ٽيڪس آفيسر نريش ڪمار، ڊاڪٽر ستيا پال ۽ دڪاندار اشوڪ ڪمار به ايندڙ ڪنهن آفت کان بي خبر ٿي ويٺل آهن. هو ٻئي ڏينهن ڀين سان ٿيندڙ جرڳي بابت ويچار ونڊي رهيا آهن جو، گولين جو مِينهن وَسي ٿو وڃي، پوءِ کين خبر ئي نٿي پوي ته ساڻن ڇا ٿي ويو۽ ڇو ٿي ويو...!؟ کين ته مهرن ۽ ميراڻين طرفان خاطري ڪرايل هئي ته:”کين ڪو هٿ ئي نه لڳائيندو...!!“، ڪجهه به سمجهڻ ۽ ڪنهن کي به ميار ڏيڻ کان اڳ ئي ڊاڪٽر اجيت ڪمار، نريش ڪمار ۽ اشوڪ ڪمار جسمن مان آرپار ٿيل گولين جي زخمن مان رت ڳاڙي، مٽيءَ ۾ مٽي بڻجي ٿا وڃن،. ايئن اسان جي اسلامي ۽ قبائلي ”غيرت“ ڪامياب ٿي وئي ۽ ان کي للڪارڻ جو ڏوهه ڪندڙ ”ڪافر“ پنهنجي انجام کي پهچي ويا. اهڙو سخت انتقام وٺي، اسان گهٽ ۾ گهٽ پاڻ کي ايترو ”روشن خيالُ“ ضرور ثابت ڪري ڇڏيو آهي ته، ”جي اسان جون عورتون، پنهنجن مسلمان ڀائرن جي گهرن ۾ وڃن ته مڙئي خير جي ڳالهه آهي، اسان جي مذهبي ۽ قبيلائي سوچ کي ان تي پريشان ٿيڻ يا غيرت خطري ۾ هئڻ جو احساس نه ڪرڻ گهرجي. باقي جي ڪافرن اهڙي مجال لاءِ سوچيو به ته، اسان جون سموريون غيرتون کين چٿي ختم ڪرڻ لاءِ چوويهه ئي ڪلاڪ تيار آهن.!!، کين اهڙو ڏوهه بخش ڪيئن ٿو ڪري سگهجي!؟، اسان پنهنجين عورتن کي اجازت مسلمان ڀائرن لاءِ ڏني آهي، ڪافرن لاءِ نه - هرگز نه.“


ان سڄي معاملي تي سوچيندي،”زينب ڀيو ڪيس“ به وساري نه ٿو سگهجي، جنهن جون ته وڊيو ڪلپ اڄ به يوٽيوب ۽ سوين ماڻهن جي ڪمپيوٽرن ۾ محفوظ آهن، اهو واقعو به ايئن ئي اوچتو ”سانحو“ بڻجي ويو هو، چڪَ ۾ به جيڪو ڪجهه ٿيو آهي، اهو کپري واقعي جيان هر شهر ۾ ٿيندڙ هڪ سٺو يا خراب، پر عام رواجي واقعو ئي آهي، کپري واقعي ۾ ملوث هڪ ڇوڪرَ طرفان اهڙي وڊيو پاڻ ئي يوٽيوب تي رکڻ، ”معمول“ کي” سانحو“ بڻائي ڇڏيو، چڪ ۾ اهو ڪم هڪ بليڪ ميلر ذريعي ڪرايو ويو، کپري ۾ پاڻ کي پاڻ ئي ڦاسايو ويو هو، چڪ ۾ اهو سڀ ڪجهه هڪ طئه ٿيل ”منصوبي“ تحت ٿيو آهي...!!، مان جنهن به پاسي کان سوچان ٿو، ”چڪ سانحو“ فقط ۽ فقط هڪ سازش کان سواءِ، ٻيو ڪجهه به نٿو لڳي، اهڙي شڪ جا ڪيترائي سبب موجود به آهن، جهڙوڪ:


1: ان سانحي جو مک ڪردار هڪ اهڙو بلڪ ميلر آهي جيڪو نه رڳو ڀيي سردار جي ويجهو آهي پر سندس خيالَ مذهبي جماعت جو ميمبر بڻجڻ جي به لائق آهن....!!.


2: سانحو برپا ڪرڻ لاءِ هڪ ڌنڌوڙي ڇوڪريءَ کي استعمال ڪرڻ.


3: ان ڇوڪريءَ جي چُر پُر ۽ الزام هيٺ آيل نوجوانن جي پوري ۽ پڪي ڄاڻ ساڳي بليڪ ميلر وٽ موجود هئڻ.


4: ڇوڪريءَ جي ڪردار جي چڱيءَ ريت خبر هئڻ باوجود، سمورين اخبارن تائين ”هڪ مسلمان ڇوڪريءَ سان زيادتي ٿيڻ جي خبر پهچرائڻ“.


5: اخباري ادارن ڏانهن اماڻيل سمورين خبرن ۾سڄو زور ان ڳالهه تي هئڻ ته:” ڏياريءَ جي خوشي ۾ نشو ڪيل نوجوانن، واٽَ ويندڙ معصوم ڇوڪريءَ کي طاقت جي زور تي پاڻ سان وٺي وڃڻ تي مجبور ڪيو ۽ ڪمري ۾ واڙي ڇڏيو.“


6: ساڳي بليڪ ميلر قاضي خلاف پوليس وٽ اڳ ئي موجود اين سي ”انتقامي ڊرامو“ لکڻ لاءِ سبب موجود هئڻ جي شاهدي ڏئي ٿي. (دايا ڪٽنب کي ساڳي انداز سان بليڪ ميل ڪري، شهر ڇڏي وڃڻ تي مجبور ڪرڻ جو ڪارنامو، اڳ ئي سندس ”رڪارڊ“ تي موجود آهي)


7: سڄي سنڌ جي هندو ڀائرن کي رت روئارڻ لاءِ مجبور ڪندڙ ۽ سڄي دنيا ۾ سنڌ کي بدنام ڪندڙ ڊرامي جو خالق، قاضي غلام محمد ڀيو پهرين ڏينهن کان پراسرار نموني غائب ٿي وڃڻ آهي!. هڪ اطلاع اهو به آهي ته اهو هن وقت پنهنجو” فرض“ ادا ڪرڻ بعد ڀين سردارن جي پناهه ۾ ويٺل آهي.


8: مهرن ۽ ميراڻين جي خاموشي، جن ڪجهه به ٿي سگهڻ جي خبر ۽ ان لاءِ قاتل مقرر ٿي وڃڻ جي ڄاڻ هئڻ باوجود، چڪ جي هندن کي بي پرواههُ ٿي رهڻ لاءِ قائل ڪيو.


9: ڊي پي او شڪارپور جنيد احمد شيخ، جنهن جا علائقي جي ڌاڙيلن ۽ ڦورن سان ناتا ايترا ته بهتر آهن جو، شڪارپور شهر ۾ وڏيون وارداتون ڪندڙ ڏوهاري عطا شيخ ۽ ڏاڏو شيخ رات وقت، ايس پي صاحب جي گاڏيءَ ۾ ئي شهر جو دؤرو ڪندا آهن، ان ايس پي کي اها خبر نه هئڻ تي ڪيئن ٿو يقين ڪري سگهجي ته، ”قاتل ڪارروائي لاءِ تيار ويٺا آهن!؟“، جي کيس خبر هئي ته پوءِ هن ڪهڙي سبب جي ڪري، چڪ جي هندن کي ڏنل پوليس سيڪيورٽي هٽائي؟؟ ڇا قاتلن کي رستو صاف ڪري ڏيڻ ئي ايس پي جنيد شيخ صاحب جو اصل ڪم هو، جڪو هن ڪري به ڏيکاريو...!؟.


هڪ ٻي ڳالهه به انتهائي ڇرڪائيندڙ آهي. ٽن انسانن کان جان کسيندڙ قاتلن جي گرفتاريءَ لاءِ پوليس طرفان نالي ناتر ڪيل ڪوشش به قاتلن کي ڪاوڙائي وڌو...!!. انهن ڪجهه ماڻهن جي ٿاڻي وڃڻ کي به نه رڳو پاڻ سان وڏي نا انصافي سمجهيو، پر گرفتاريءَ وقت ” الله اڪبر“ جا نعرا هڻي، انهن اها ڳالهه ثابت ڪرڻ چاهي ته، انهن ڪو وڏو ”مذهبي فرض“ ادا ڪيو آهي، جنهن ڪري اهي قاتل يا قاتلن جا ساٿاري نه پر، ”غازي“ آهن...!! اڃا پوليس جي ڪاررواين جو ڊرامو ختم مس ٿيو هو ته، شهري اتحاد جي اڳوڻي اڳواڻَ نور محمد پنهور جي گهر تي سمورا مذهبي جنوني گڏ ٿيا، ان گڏجاڻيءَ ۾ ٻه فيصلا ڪيا ويا:


1-گرفتار ڪيل ساٿين جي آزاديءَ لاءِ ٿاڻي جو گهيرو يا حملو ڪيو ويندو.


2- ٿاڻي تي حملي دوران ئي، هڪ ٻيو گروپ هندن جي دڪانن کي باهيون ڏيندو، جيئن کين شهر ڇڏي وڃڻ لاءِ مجبور ڪري سگهجي.


۽ پوءِ طئه ٿيل منصوبي تي عمل ڪندي، ٽن انسانن کان جان کسڻ واري ڏينهن ئي. جي يو آءِ جي ڪارڪنن جي مدد سان ٿاڻي جو گهيرو ڪيو ويو. کين شهر ۾ هندن جا دڪان ساڙڻ جو موقعو، ڊي آءِ جي تائين اهڙو اطلاع پهچي وڃڻ ڪري، ملي نه سگهيو.


واقعي جي ٽين ڏينهن 9- نومبر تي سرڪار طرفان پاڻ ئي داخل ڪيل ايف آءِ آر74-2011 ۾، فقط انهن ئي 11 ماڻهن کي قاتلن جو مددگار يا کين بڇَ ڏيندڙ قرار ڏئي، شامل ڪيو ويو آهي، جيڪي پوليس جي ڇاپن دوران، اتفاق سان هٿ چڙهي ويا هئا. ٻُٽَ ٻڌل ۽ موٽر سائيڪلن تي سوار قاتل، ڪراچيءَ جي دهشتگردن جيان، پوليس لاءِ ”اڻڄاتل“ ئي آهن....!! ڪراچيءَ جي ”اڻڄاتل“ دهشتگردن لاءِ به سڀن کي خبر هوندي آهي، سواءِ ”قانونَ“ جَي!، چڪ ۾ به انسانيت جا ليڪا لتاڙيندڙ ۽ سنڌيت جو قتلِ عام ڪندڙن لاءِ به سَڀن کي خبر آهي ته، اهي بابل خان ڀَيي جا بَڇيل ۽ ڪچي جي ڳوٽ سچل ڀيَي جا رهواسي آهن، جن مان ٻهن قاتلن جا نالااقبالُ ڀيو ۽ حسن ڀيو آهن. پوءِ به پوليس، قاتلن تائين ڪيترو نه پهچڻَ جي ڪوشش ڪري رهي آهي، اوهان ان جو اندازو، پاڻَ ئي لڳايو، ته بهتر. ٻيو ته ٺهيو، پر ان سازش جو مُک ڪردار، جنهن خلاف بليڪ ميلنگ ۽ ڀتاگيريءَ جي اين سي، انهن سمورن سانحن کان اڳ، چڪَ ٿاڻي تي موجود آهي، ان مذهبي ۽ جنسي جنوني قاضي غلام محمد ڀَيي جو نالو به ايف آءِ آر ۾ ڏيڻ جي همت، پوليس جي ڪنهن به ”بهادر“ آفيسر ۾ نه آهي...!؟، يا پوءِ پوليس کاتو به قاتلن جو يار ۽ مددگار آهي....!؟


بدترين تباهي ٿي وڃڻ بعد هاڻي سڀُ چست ٿي ويا آهن. صدر صاحب”خاص نوٽيس“ ورتو آهي، پر مان ان نوٽيس کي ”خوش اصلوبيءَ“ سان معاملي مان پاڻ بچائڻ جي سازش کان وڌيڪ، ٻيو ڪجهه به نه ٿو سمجهان، جيڪب آباد ۾ سالن کان هندن جو وات رتُ سان ڀريل آهي، سوين سنڌي هندستانَ طرف لڏ پلاڻَ ڪري چڪا آهن، اتي به پيپلزپارٽي جي ضلعي صدارت ۽ قومي اسيمبليءَ جي سيٽ مليل جکراڻي خاندان، ان سازش ۾ ملوث آهي، جنهن سان علائقي جا ڌاڙيل، ڦورو ۽ پوليس کاتوٻٽُ آهي. اسان لکي لکي، پنهنجن آڱرين ۾ سور وجهي چڪا آهيون، پر ڪڏهن به صدر صاحب کي ان سنڌ دشمن سازش جو نوٽيس وٺندي ناهي ڏٺو.!! شڪارپور ضلعي ۾ ٿيل هن شرمناڪ سانحي ۾ به پيپلزپارٽي جو ضلعي صدر سڌو ملوث آهي...!! نه کيس پارٽي صدارت تان هٽايو ويو!!، نه ئي کانئس ٻيو ڪو پڇاڻو ٿيو!!، صدر صاحب جي نوٽيس وٺڻ جو ردعمل اهو ٿيو جو، بابل خان ڀيو صاحب آغا سراج درانيءَ سان گڏ چڪَ جي ڪربلا ۾ ويهاريل هندن وٽ پهچي، کين ڪنهن به قسم جي قانوني ڪارروائي يا احتجاج کان پري رهڻ جي صلاح ڏئي، جلد ئي جرڳي ذريعي انصاف ڏيارڻ جو ڏٽو ڏئي کين خاموش ڪرائي هليا ويا آهن!! واهه صدر صاحب، تنهنجو نوٽيس وٺي انصاف ڏيارڻ...!!.


اسان کي خبر ناهي ڇو بار بار اهو يقين ڏيارڻ جي ڪوشش ڪئي ويندي آهي ته :”سنڌ صوفين جي ڌرتي آهي، هر رنگ ۽ مذهبي متڀيد کان مٿڀرو ٿي، انسانن کي فقط انسانُ سمجهندڙن جي ڌرتي آهي...!!“، پر اهڙا ڏٽا ٻڌڻ بعد ڪنڌ کڻي جڏهن به ڏسجي ٿو، سنڌ، قاتلن، ڦورن ۽ ڌاڙيلن جي ڌرتي محسوس ٿئي ٿي، جتي ڪو به محفوظ نه آهي...!!، هر عزت دار ماڻهوءَ جي زندگي، موت کان به بدتر ٿيندي پئي وڃي...!!. بي شڪ اهو سلوڪ برابريءَ جي سطح تي ۽ سَڀن سان آهي، پر جڏهن اسان پنهنجي اهڙي ڪُڌي عمل جو نشانوسنڌي هندن کي بڻايون ٿا ته، پوءِ اهو ڏوهه هڪ عام ڏوهه نه پر قومي ڏوهه بڻجي وڃي ٿو. اسان جي هر اهڙي گندي عمل بعد قوم جو ڪجهه نه ڪجهه حصو ڪٿان نه ڪٿان، پنهنجو وطن ڇڏي، پرديس ۾ پناهه ڳولڻ شروع ٿو ڪري. اسان کي سڀ خبر آهي، سڀ ڪجهه ڄاڻندي به نه رڳو پاڻ ايئن ڪري رهيا آهيون، پر ايئن ٿيندو رهڻ لاءِ مناسب ماحول پيدا ڪري ڏيڻ به، پنهنجو فرض ٿا سمجهون، ٻين لفظن ۾، پنهنجي ڌرتي جا دشمن ڪي ٻيا نه، پر اسان پاڻ ئي آهيون، حضرت عليءَ جي ان قول جيان ته :”مون کي پنهنجن دوستن کان بچايو، دشمن سان پاڻ ئي منهن ڏئي وٺندس“. چڪ شهر جنهن ۾ ڪجهه سال اڳ ڏيڍ سئو کان وڌيڪ هندن جا گهر آباد هئا، اتي هاڻي فقط 50 کن خاندان مس بچيا آهن، لڏي ويلن مان ڪيترن خاندانن سکر يا ڪراچي ۾ پناهه ورتي آهي يا مورڳو پنهنجي ڌرتي کي ئي ڇڏي هليا ويا آهن؟، اسان کي ته هن وقت ڪا به خبر ناهي. ۽ جي ڪجهه مهينن بعد وري چڪ شهر جي آبادي ۾ هندو خاندانن جو تعداد ڳڻبو ته، شايد اهي اڄ موجود اڌ جيترا به نه هجن...!!، اهو به ممڪن آهي ته پورو شهر ”ڪافرن“ کان پاڪ ٿي چڪو هجي.....!!.


هن وقت اسان کي اها ڳالهه به ياد رکڻ گهرجي ته، هيڏي وڏي ناانصافي ۽ ظلم ٿي وڃڻ باوجود به، مظلوميت جي انتها تي پهچايل سنڌي هندو، جيڪي ڊاڪٽر اجيت، نريش ڪمار ۽ اشوڪ ڪمار جا لاش گهر ٻاهران پهچڻ تي، خوفَ مان درَ کولڻ لاءِ به تيار نه آهن...!!، جيڪي بند ڪمرن ۾ ئي سڏڪا ڀرڻ سان گڏ اکين جو آبُ آڻڻ تي مجبور آهن...!!، جيڪي ”مسلمانَ ڀائرن“ آڏو پنهنجو ڏک ۽ درد لڪائي ويهڻ ۾ ئي پنهنجو ڀَلو ٿا سمجهن آهن....!!،سَي پاڻ سان ٿيندڙ ناانصافين ۽ ظلمن خلاف ان وقت تائين آواز نه اُٿاريندا، جيستائين اسان اهڙي ظلم خلاف هڪ مظبوط تحريڪ نٿا بڻجي وڃون. سندن چونڊيل نمائندا ۽ وزير ڀلي ڪهڙي به پارٽيءَ ۾ هجن، سندن مفادُ مسلمان جاگيردار حڪمرانن کان پنهنجو حصو وڌ ۾ وڌ وٺڻ آهي. گتَن جون پرمٽون سندن لاءِ تمام گهڻيون اهم آهن، پنهنجن ڀائرن جو بچاءُ ڪرڻ جي ڀيٽ ۾...!!. سنڌ ۾ سنڌي ڀائرن جو، پنهنجي ڀاءُ جيان هر سطح تي بچاءُ ڪرڻ جو ڪم، کين ڪنهن به طريقي سان تنگ ڪندڙن کي دنيا آڏو ننگو ڪرڻ جو ڪم، اسان ۽ توهان ڪري سگهون ٿا يا نه!؟ ڪرڻ چاهيون ٿا يا نه!؟ پنهنجن ڀائرن کي پنهنجو ڀاءُ به سمجهون ٿا يا نه....!؟، سنڌ ۾ هندن جي مستقبل جو فيصلو اسان طرفان پنهنجي لاءِ چونڊيل ڪردار ۾ ئي لڪل آهي، صدر صاحب جي نوٽيس وٺڻ يا اقليتي ووٽن ذريعي چونڊيل اسيمبلي ميمبرن جي نمائشي تعزيتي تقريرن ۾ نه. هو ڀلي گتن جا لائسنس وٺندا ۽ وسڪيءَ جون فيڪٽريون لڳائيندا رهن، پر اسان ۽ توهان کي ڪجهه ڪري ڏيکارڻو آهي. اسان ئي ان سازش کي سمجهي به رهيا آهيون ته سازشي ڪردارن کان به واقف آهيون، پنهنجي ٿيندڙ نقصان جي به خبر آهي ته قوم آڏو موجود چئلينجن جي به ، جَي اڃا به اسان ڪجهه نٿا ڪريون يا ڪرڻ نٿا چاهيون ته پوءِ، اسان پاڻ به پنهنجن ڀائرن ۽ خود پنهنجي خلاف به ٿيندڙ ان سازش ۾ برابر جا شريڪ سَمجهڻ لائق آهيون، پوءِ ڪو به جواز، نه اسان جي ضمير تي پيل ٻوجهه هٽائي سگهندو، نه ئي سنڌ جي ٿيندڙ تباهيءَ کي گهٽائي سگهندو!، پوءِ جي پنهنجن ڀائرن جي ڪلهي ڪانڌي ٿيڻ جو” فرض“ ادا ڪرڻ دوران ڪڍرايل تصويرون، اسان جي نه رڳو سيرانديءَ پر پيرانديءَ کان به پيل رهيون، تڏهن به ويَل ڪا به شي واپس ٿي نه سگهندي، بلڪل ايئن ئي، جيئن اسان ورهاڱي ذريعي ٿيل پنهنجي تباهيءَ تي، اڄ تائين ماتم ڪرڻ کان سواءِ، ٻيو ڪجهه به نه ڪري سگهيا آهيون....!!


Asadchandio71@yahoo.com